Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC)
Om de arbeidsdeskundige te voorzien van bovenstaande kennis en instrumenten moeten we een aantal stappen zetten. Deze stappen of ontwikkelingen bouwen voort op de kennis uit dit onderzoekscahier en vormen gezamenlijk de ingrediënten voor een mogelijke roadmap voor de komende jaren. De timing en de volgorde van deze stappen/ontwikkelingen zijn afhankelijk van de prioriteitstelling van het AKC.
Instrumentontwikkeling
Mogelijke ontwikkelingen met betrekking tot instrumenten/hulpmiddelen zijn:
Ontwikkelen van een operationele database met gedetailleerde informatie over robotisering, werkeisen en kansen en bedreigingen. Door middel van een stappenplan of stroomschema kan een grote hoeveelheid informatie handzaam en op maat worden gepresenteerd. Enkele eerste ideeën voor de opbouw van zo’n database zijn:
Inbouwen van een stroomschema dat de mogelijkheid biedt om (1) vanuit specifieke sectoren en robotvormen naar effecten op disbalansen te kijken, (2) om vervolgens naar de kansen en bedreigingen te kijken en (3) naar de voorzieningen die daarin mogelijk een rol spelen. Andersom de mogelijkheid bieden om vanuit beperkingen te kijken en daarbij mogelijke voorzieningen te vinden binnen bepaalde sectoren.
Starten met de ontwikkeling door een ‘Top 10’ te formuleren van specifieke robotvormen die op dit moment al veel voorkomen in verschillende sectoren, zoals: pick-and-place-robots in de industrie, cognitieve support systemen en pick-to-light-systemen in de industrie of logistieke sector, oogstrobots in de landbouw of operatierobots in de zorg. Vervolgens voor deze specifieke Top 10 aan robotvormen de verschuiving in werkeisen en kansen en bedreigingen in kaart brengen, inclusief de aanpassingsmogelijkheden die de arbeidsdeskundige in deze situatie kan benutten.
Toevoegen van best practices: (1) situaties waarin door gebruik te maken van robots/cobots/cognitieve supportsystemen mensen met een beperking passend in arbeid geplaatst zijn en (2) situaties van inclusiviteit van arbeid waarin door middel van weloverwogen keuzes taken aan robot en mens zijn toebedeeld en zo passende arbeid is gecreëerd.
Een inventarisatie van mogelijke voorzieningen voor specifieke (veelvoorkomende) groepen met een arbeidsbeperking. Deze kunnen in kaart worden gebracht door experts, en door technische bedrijven in contact te brengen met vertegenwoordigers van de doelgroep.
De database wordt door het AKC/de arbeidsdeskundigen zelf in stand gehouden en verder uitgebreid, bijvoorbeeld door arbeidsdeskundige voorbeeldcasuïstiek en best practices op te halen.
Ontwikkelen van een instrument voor taakallocatie: herkennen en benutten van mogelijkheden om instellingen van robots aan te passen; nagaan welke instrumenten hiervoor bestaan en welke aanpassingen nodig zijn om deze bruikbaar te maken voor de arbeidsdeskundige.
Uitbreiden van de Leidraad Werkvoorzieningen met voorzieningen die door robotisering mogelijk worden.
FML/CBBS passend maken voor de specifieke eisen die bij robotisering gelden.
Een scan ontwikkelen die snel en adequaat de werkeisen in kaart brengt; nagaan bij welke bestaande scans/checklists aangesloten kan worden.
Kennisontwikkeling
Om over bovenstaande kennis en instrumenten te kunnen beschikken, is kennisontwikkeling nodig over:
Effecten van robotondersteuning op werkeisen (in plaats van performancematen, zoals productiviteit en fouten).
Effecten van specifieke (veel voorkomende) robotvormen op de arbeidsbelasting.
De mogelijkheden die robotisering biedt voor specifieke voorzieningen (kansen), maar ook de bedreigingen.
Kosten en baten van het inzetten van kansrijke robotvormen.
Opleidingen
Zoals in de vorige paragraaf aangegeven, moeten kennis en instrumenten actief worden gedeeld. Dan kan bijvoorbeeld door:
Het delen van de kennis van het huidige project door middel van de AKC-website (kennisdossier ‘Robotisering’), bijeenkomsten (AKC-college) en publicaties (AD Visie en TBV).
Het ontwikkelen van een module voor onderwijs en nascholing en deze waar mogelijk integreren binnen bestaande opleidingen. De module moet de volgende onderdelen bevatten:
inzicht en kennis van robotvormen en effect op werkeisen en kansen en bedreigingen voor werknemers met en zonder beperkingen;
leren werken met instrumentarium en database;
oefenen via een oefenmodule op de website of in de praktijk, via praktijkbezoeken.
Prioriteiten roadmap
Samengevattend kunnen we stellen dat de kennisroadmap voor de beroepsgroep van de arbeidsdeskundige uit twee parallelle trajecten bestaat:
Meer kennis is nodig over de technische mogelijkheden en praktische haalbaarheid om nieuwe technologie af te stemmen op specifieke groepen mensen met beperkingen. Dit vraagt om praktijkonderzoek (onder andere verzamelen van best practices) waarin expertise op het gebied van mens, arbeid en disbalans en op het gebied van nieuwe technologie ten volle wordt benut.
Bestaande en nieuwe kennis over robotisering moet bij de arbeidsdeskundige terechtkomen en toegankelijk en toepasbaar worden gemaakt. Dit vraagt om:
verspreiding van de kennis, bijvoorbeeld via kennisdossiers van het AKC;
aandacht voor robotisering in het opleidingsplan van de beroepsgroep;
aanvullingen op het bestaande instrumentarium van de arbeidsdeskundige.