NVvA leidraden

Wat is een leidraad?
Een leidraad is een gemeenschappelijk draagvlak van handelen, een norm (moral) door en voor de leden van de NVvA. Een leidraad biedt de arbeidsdeskundige handvatten voor procesmatig handelen en geeft specifieke informatie over een deelterrein van de arbeidsdeskundige expertise. Leidraden zijn ontwikkeld vanuit de praktijk en ontsluiten daarmee de kennis en ervaring van ervaren arbeidsdeskundigen voor de wat minder ervaren arbeidsdeskundigen.

Een leidraad is een standaard. Het geeft de manier aan waarop de arbeidsdeskundigen werken. Het is de norm die op dit moment binnen de beroepsgroep geldt. Een leidraad is leidend, maar is vooral bedoeld om de professional zelf keuzes te laten maken.

Een leidraad is gebaseerd op de uitvoering in de dagelijkse praktijk. Een leidraad is dus practice-based. Vanuit de leidraden is het mogelijk om d.m.v. wetenschappelijk onderzoek een richtlijn te maken. Een richtlijn is een leidraad met wetenschappelijke onderbouwing. Dat laatste komt in de ontwikkeling van de leidraden steeds meer voor.

Waarom een leidraad?
Handelen inzichtelijk maken
Een leidraad verschaft inzicht over ons handelen. Een leidraad maakt voor arbeidsdeskundigen duidelijk welke rollen en opdrachten er binnen een domein zijn. Hiermee worden de belangrijkste dilemma’s en mogelijke rolconflicten die spelen bij het aanvaarden van opdrachten inzichtelijk gemaakt. Duidelijkheid verschaffen over ons handelen is ook belangrijk in de communicatie over en weer met derden. De arbeidsdeskundige kan aan de opdrachtgever, klant of cliënt aangeven welke leidraad wordt gevolgd. Opdrachtgevers, werkgevers, werknemers en andere professionals kunnen zelf op internet opzoeken wat ze van de arbeidsdeskundige kunnen verwachten en of alles gaat zoals gebruikelijk binnen de beroepsgroep. Het handelen van de arbeidsdeskundige wordt hiermee transparant.

Profilering van de beroepsgroep
Arbeidsdeskundigen werken op verschillende terreinen: letselschadevaststelling, claimbeoordeling, verstrekking van voorzieningen, re-integratie en verzuimbegeleiding. Er werken arbeidsdeskundigen bij verzekeraars, bij arbodiensten, bij gemeenten, bij UWV enzovoort. De diversiteit aan werkterreinen maakt het nodig dat we duidelijk kunnen maken aan derden: wat is een arbeidsdeskundige, en wat doet een arbeidsdeskundige? Leidraden kunnen daarbij helpen. Een leidraad kan ook worden gebruikt door bijvoorbeeld de SRA om (bijvoorbeeld bij een klacht) te toetsen of wij de geldende norm binnen de beroepsgroep hebben gevolgd of dat we gemotiveerd zijn afgeweken.

Kennis ontsluiten voor onervaren arbeidsdeskundigen
In de opleiding tot arbeidsdeskundige krijgt men veel kennis aangereikt, maar de ervaring in de praktijk is nodig om het vak goed te kunnen uitvoeren. Een leidraad kan daarbij helpen. Een leidraad bevat een bundeling van ervaring uit de praktijk is daarmee een instrument voor overdracht van praktijkkennis van de ervaren naar de minder ervaren professional.

Leidraden dragen bij aan professionalisering
Een leidraad geeft informatie. De arbeidskundige kan een leidraad gebruiken als deze nog weinig ervaring heeft op een bepaald gebied. Als er bijvoorbeeld nog nooit met een aanvraag voor een jobcoach te maken is geweest en daar wel een interventie gewenst is.

Een leidraad is leidend, maar niet verplichtend
Een leidraad geeft aan hoe arbeidsdeskundigen als beroepsgroep werken, wat de groepsnorm is. In een leidraad moet het zo zijn dat alle arbeidsdeskundigen de opdrachten en rollen die zij krijgen daarin herkennen. Een leidraad schetst een beeld van het spectrum waarbinnen de arbeidsdeskundige werkzaam is, maar er is geen verplichte methodiek. Wanneer men buiten dat spectrum werkt moet men goed nadenken of men wel op de juiste manier bezig is. Besluit de arbeidsdeskundige om af te wijken van de leidraad, van wat gangbaar is -wat in sommige gevallen goed mogelijk is - dan is het belangrijk dat de arbeidsdeskundige naar de opdrachtgever uitlegt waarom men afwijkt. Het spectrum dat wordt geschetst voor de leidraad moet ook getoetst worden aan de SRA richtlijnen.

Hoe komen leidraden tot stand?
De ontwikkeling van een leidraad kan voortkomen:
- Uit een vraag van de beroepsgroep
- Uit een vraag van de wetenschap
- Uit de vraag van de samenleving

Om te weten wat er leeft onder de beroepsgroep houden we een inventarisatie, bijvoorbeeld met een enquête. Op basis van de meest gekozen thema’s vraagt het bestuur NVvA aan het AKC om met een groepje arbeidsdeskundigen te onderzoeken: welke vragen leven er rondom dit thema, wat zijn mogelijke knelpunten en kan een leidraad de gewenste oplossing bieden? Het resultaat van die analyse gaat naar het NVvA bestuur en die besluit op basis hiervan of zij overgaat tot het formuleren van een opdracht (de commissie leidraden formuleert die opdracht). De ALV wordt over de opdracht geïnformeerd. Vervolgens maakt AKC samen met arbeidsdeskundigen de leidraad. De leidraad wordt dan voorgelegd aan de ALV van de NVvA. De status van de leidraad komt bij acceptatie door de ALV eerst op oranje te staan. Na een periode van werken met de leidraad en feedback van de gebruikers ervan wordt de status na acceptatie van de ALV groen.

De vorm
Er is een sjabloon gemaakt waaraan elke leidraad moet voldoen. Dat sjabloon is vastgesteld door de ALV. Naast een redactiesjabloon is er een acceptatiesjabloon, waarin de procedure beschreven is, en een technisch sjabloon, waarin de rollen en vormen worden omschreven. De sjablonen zijn goedgekeurd door de ALV. De rollen en belangrijkste opdrachten zijn gedefinieerd bij het maken van de leidraad. Daar is een generieke beschrijving van gemaakt, waardoor de leidraad voor alle groepen en in elke situatie te gebruiken is.

Er is gekozen voor een online structuur om de leidraden weer te geven. Hierdoor is de leidraad snel gevonden en makkelijk bruikbaar. Verder weet de arbeidsdeskundige altijd zeker wat de meest actuele versie is, en extra informatie kan eenvoudig worden toegevoegd. We hebben ervoor gekozen om een toolbox aan de leidraad te koppelen. Hierin staat aanvullende informatie die van toepassing is bij het werken met de leidraad, zoals achtergrondinformatie over omgaan met rolconflicten.

Wat zijn de huidige NVvA leidraden?
De hieronder genoemde leidraden hebben de status groen.

Leidraad Verzuim, september 2010
Openbare online publicatie. Eerste arbeidsdeskundige richtlijn Workshops op NVvA/AKC congres gegeven in 2011.

Gebruikers: Verzekeraars, Re-integratie bedrijven, Arbo-diensten, zelfstandige AD-en en opleidingen AD.

Leidraad Jobcoach, november 2012
Aanleiding waren vragen over effectiviteit inzet Jobcoach en de kwaliteit van de aanvragen voor de Jobcoach vergoeding. Samen met UWV en Jobcoach organisaties is daarom een leidraad ontwikkeld, gestoeld op de evidence van Supported Employment. De leidraad is geïmplementeerd binnen UWV Werkbedrijf als basis voor een gedegen onderbouwing van de aanvraag van Jobcoach ondersteuning en scherpere UWV toetsingsrichtlijnen. De Jobcoach organisaties hanteren de leidraad om de kwaliteit van de aanvragen te borgen.

Gebruikers: UWV Werkbedrijf, Jobcoach organisaties, Gemeenten.

Vernieuwing leidraad Jobcoach: in april 2024 heeft AKC een vernieuwde conceptleidraad opgeleverd aan de NVvA. De conceptleidraad zal ter validatie en vaststelling worden voorgelegd aan de leden. Zodra de leidraad op een ALV is geaccordeerd, zal de vernieuwe leidraad worden gepubliceerd.

Leidraad Werkvoorzieningen, april 2023
Deze leidraad biedt arbeidsdeskundigen handvatten en een methodisch verantwoord handelingskader voor:

1. Het onderbouwen van het keuzeproces van een werkvoorziening als oplossing voor een disbalans tussen belasting en belastbaarheid;
2. Het opstellen van een advies/aanvraag voor vergoeding van een werkvoorziening of;
3. De toetsing (toe- of afwijzen) van de aanvraag voor een vergoeding van werkvoorzieningen voor een werknemer of werkgever;
4. De toetsing van de inzet van een werkvoorziening in relatie tot een RIV;

Geadviseerd wordt of en hoe de geconstateerde disbalans tussen belasting/belastbaarheid opgelost kan worden met een werkvoorziening. Dit kan aan de orde zijn in het 1e spoor (behoud van werk) en in het 2e spoor bij een re-integratie/plaatsing. Deze leidraad voor alle arbeidsdeskundigen, is opgenomen in het UWV scholingsprogramma rond de Participatiewet.

Gebruikers: Gemeenten, UWVWerkbedrijf, Verzekeraars, Re-integratie bedrijven, Arbo-diensten en opleidingen AD.

Leidraad Participatie november 2015
Bij arbeidsparticipatievragen staan de mogelijkheden en competenties – en de beleving daarvan door de cliënt – centraal. De focus ligt op wat mogelijk is: wat kan een cliënt zelf doen en wat moet er (nog) gebeuren om hem in staat te stellen in arbeid te participeren. De uitgangspunten van de leidraad sluiten daar op aan. Er is gebruik gemaakt van ICF, aansluiting gezocht bij klantbeleving, de eigen kracht en het stimuleren van zelf regie.

Gebruikers: UWV SMZ, Gemeenten, UWV Werkbedrijf, Verzekeraars, Re-integratie bedrijven, Arbo-diensten, zelfstandige AD-en, opleidingen AD en nascholing AD.

Hulpmiddel beschrijven arbeidsbelasting voor arbeidsdeskundigen, november 2016
Een interactief hulpmiddel voor beschrijving van de arbeidsbelasting in concrete functies door arbeidsdeskundigen. Specifiek aandacht voor de psychosociale aspecten, hogere beroepsniveaus, uniformiteit qua terminologie en beschrijvingsproces en tips voor het passend maken van de arbeidsbelasting. Toepasbaar in alle situaties waar concrete functie belasting beschreven moet worden om te beoordelen of de arbeidsbelasting passend is of passend te maken is.

Gebruikers: Verzekeraars, Re-integratie bedrijven, Arbo-diensten, zelfstandige AD-en, opleidingen AD en nascholing AD.

Leidraad voor het adviseren over de optimale re-integratiemogelijkheden en re-integratie inspanningen van werkgever en werknemer en over het adviseren over passende arbeid in spoor 1 en spoor 2, 2018
Arbeidsdeskundig protocol of leidraad over de optimale re-integratiemogelijkheden en re-integratie inspanningen van werkgever en werknemer en over het adviseren over passende arbeid in spoor 1 en spoor 2

Gebruikers: Verzekeraars, Re-integratie bedrijven, Arbo-diensten, zelfstandige AD-en, opleidingen AD en nascholing AD.