Cahier 9 – Cultureel competente beroepsuitoefening arbeidsdeskundigen
Lessen en aandachtspunten voor arbeidsdeskundigen

Op basis van het onderzoek kunnen we een aantal aandachtspunten voor arbeidsdeskundigen formuleren om de dienstverlening ten aanzien van migranten verder te ontwikkelen. Hierbij baseren we ons op de beschikbare, werkbare methoden die we in andere sectoren zijn tegengekomen, de bruikbaarheid van deze methoden in de arbeidsdeskundige praktijk en de behoeften van arbeidsdeskundigen aan methoden voor cultureel competente dienstverlening. Uit de gesprekken met arbeidsdeskundigen kwam naar voren dat er geen behoefte is aan specifieke methoden om de dienstverlening aan migranten te optimaliseren, maar dat beschikbare kennis en relevante vaardigheden meer aandacht moeten krijgen en meer moeten worden gestructureerd. Bij het formuleren van de onderstaande aandachtspunten hebben we hiermee rekening gehouden.

Basisscholing en nascholingen:

  • Meer aandacht voor trainingen gericht op gespreks- en communicatietechnieken, zowel in de basisopleiding als in de vorm van nascholing. Om interculturele communicatievaardigheden te verbeteren, kunnen elementen uit het TOPOI-model en/of het cultureel interview worden gebruikt.

  • Meer aandacht voor relevante kennis van culturele achtergronden en de mogelijke effecten daarvan, zowel in de basisopleiding als in nascholing. Proberen te komen tot één module of cursus waarin alle relevante aspecten aan bod komen.

De basisopleidingen en relevante nascholingen zouden tegen het licht gehouden kunnen worden om te beoordelen of ze inhoudelijk voldoen aan de benodigde kennis en vaardigheden voor een optimale arbeidsdeskundige dienstverlening aan migranten.

Nascholing specifiek:

  • Bredere kennisverwerving van de rol van de sociale omgeving van de migrant. Niet alleen past dit bij de na te streven brede benadering van de problematiek van migranten, ook speelt hierbij het praktische voordeel van de aanwezigheid van een familielid of vriend als tolk.

  • Toepassen van kruispuntdenken, waarmee een migrant niet wordt gezien als een representant van een cultuur, maar als een individu met een meervoudige identiteit. Om kruispuntdenken te kunnen toepassen, heeft de arbeidsdeskundige kennis nodig van de combinatie van verschillende dimensies die in een migrant aanwezig zijn.

Het gaat hier om specifieke kennis en vaardigheden die ons vooral van belang lijken voor arbeidsdeskundigen die relatief veel te maken hebben met cliënten met een niet-westerse achtergrond. Hiervoor zouden specifieke nascholingen kunnen worden ontwikkeld.

Kennis bereikbaar maken:

  • Beschikbaar en toegankelijk maken van deze kennis via een specifieke website voor arbeidsdeskundigen. Hierbij zou apart aandacht kunnen worden besteed aan werkwijzen die door arbeidsdeskundigen in de praktijk zijn toegepast en als effectief zijn ervaren. Mogelijk kan worden toegewerkt naar een databank ‘Effectieve arbeidsdeskundige interventies voor migranten’ zoals het Nederlands Jeugdinstituut de Databank Effectieve Jeugdinterventies heeft opgezet.

  • Gestandaardiseerde richtlijnen vertalen naar cultuursensitieve richtlijnen en via internet beschikbaar maken.

Institutionele context:

  • Het kunnen inzetten van extra (medisch) onderzoek bij de begeleiding van migranten. Dit kan bijdragen aan het vergroten van het gevoel bij de cliënt dat er geluisterd wordt. Ook voelt de klant dat de arbeidsdeskundige hem serieus neemt. Dit heeft ook een gunstig effect op de vertrouwensrelatie tussen de arbeidsdeskundige en de migrant.

Accepteer de voorwaarden

Gebruik van dit werk is toegestaan conform licentie creative commons CC-BY-4.0. Deze gebruikslicentie vervalt zes maanden na het verschijnen van een nieuwe editie van het werk. Het auteursrecht op dit werk berust bij de Staat der Nederlanden, ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.


Download document Download document