Cahier 18 – Hoe vinden werkzoekenden met een arbeidsbeperking en werkgever elkaar?
2.5 Matchen op de inhoud van het werk

2.5.1 Inleiding

In deze stap worden de belasting van het werk (inhoud, taken, eisen etc.) gematcht met de belastbaarheid van de werkzoekende. Vaak moeten bedrijven de functie aanpassen aan de mogelijkheden van de werkzoekende of zelfs een geheel nieuwe functie creëren. Ook moet het bedrijf de benodigde begeleiding organiseren voor de werknemer met een arbeidsbeperking. Deze stap vindt geheel op de werkvloer plaats; er wordt geen informatie vastgelegd ten behoeve van het selecteren van werkzoekenden of bedrijven. Dit heeft ook weinig meerwaarde omdat de kenmerken van het werk en de begeleiding veranderen door de dynamiek van het creëren van geschikt werk.

Wel zijn er diverse instrumenten voor de concrete één-op-éénmatching in de praktijk. Hierop gaan we in deze paragraaf in. Daarnaast bespreken we een aantal instrumenten die weliswaar geen matchingsfunctie hebben, maar specifiek gericht zijn op het in beeld brengen van de arbeidsmogelijkheden van werkzoekenden met een arbeidsbeperking.

2.5.2 Instrumenten gericht op processtap ‘matchen op inhoud werk’

≥ Melba

Melba is in Duitsland ontwikkeld en wordt in Nederland beheerd door Van Hooff Arbeidskundig Advies. Melba brengt de capaciteiten van mensen met een arbeidsbeperking in kaart en analyseert de eisen van verschillende functies in een bedrijf. Deze capaciteiten zijn onder meer concentratie, uithoudingsvermogen, verantwoording en contactvaardigheid. Dit kan vervolgens worden gekoppeld aan een eisenprofiel dat op dezelfde wijze is opgebouwd als het capaciteitenprofiel. De module Melba+Mai analyseert de lichamelijke capaciteiten van de persoon en de lichamelijke eisen die het werk stelt aan onder meer lichaamshouding, voortbeweging en lichaamsbeweging en complexe fysieke kenmerken.

http://www.melba.nl/

≥ Dariuz Two Ticks to Match

Dariuz Two Ticks to Match is ontwikkeld in samenwerking met TNO. Het instrument helpt bij het maken van een match tussen werkgever en medewerker.

Two Ticks to Match is speciaal ontworpen voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Het startpunt zijn de wensen en behoeften van een werkgever. De belangrijkste leidraad hierbij is niet het vereiste opleidingsniveau of het minimale aantal jaren werkervaring, maar de vereiste competenties voor de functie. De gewenste competenties worden vervolgens gematcht met de competenties van werkzoekenden uit het Dariuz Works® Assessment.

Via een webapplicatie koppelt Two Ticks to Match de competenties van medewerkers aan het functieprofiel van werkgevers. Dat werkt als volgt: de werkgever maakt binnen vijftien minuten een zoekprofiel aan door twintig vragen te benantwoorden. Hieruit rollen de gewenste competenties. Binnen het cliëntenbestand worden de cliënten geselecteerd die het best passen bij het zoekprofiel. Op het scherm verschijnt van elk van deze cliënten een korte scorelijst van de competenties. Vervolgens kunnen professionals de match maken – de cliënten doen dit niet zelf.

≥ ACT

Het instrument Analytical Competence Tool (ACT) is eigendom van ACTME Nederland. ACT is een persoonlijkheidsmeting gebaseerd op onbewuste drijfveren. Door middel van beelden en competenties zorgt ACT snel en doeltreffend voor een beeld over iemands kwaliteiten. Ook brengt ACT valkuilen en ontwikkelingspotentieel in beeld.

Het belang van een goede balans komt op een bijzondere manier tot uiting in ACT. Het instrument maakt onderscheid tussen van nature aanwezige competenties (natuurlijke kracht) en aangeleerde competenties die een grote lichamelijke, mentale of emotionele inspanning vergen (prestatiekracht). In geval van prestatiekracht is er sprake van een wankel evenwicht, waardoor de kans op uitval stijgt. Deze kans neemt nog toe bij veranderingen en extra of onverwachte belastingen (zowel in het werk als in de privésfeer).

≥ Instrumenten die personen met een arbeidsbeperking in beeld brengen

Er zijn relatief veel instrumenten voor het in kaart brengen van werkzoekenden met arbeidsbeperkingen. We noemen hier enkele voorbeelden om een globaal beeld te geven van het type aspecten waar deze instrumenten naar vragen:

• Checklist ‘Matching op functionaliteit’: persoonlijk functioneren, sociaal functioneren, communiceren, uitvoeren van veelvoorkomende werkzaamheden, werken op bepaalde tijden, mobiliteit, bereiken van het werk, omgevingsfactoren.

• Functionele Mogelijkheden Lijst (FML): persoonlijk functioneren (concentreren, aandacht, zelfstandig handelen, tempo), sociaal functioneren (zien, horen, spreken, schrijven, emotionele problemen hanteren), aanpassing aan fysieke omgevingseisen (hitte, kou, geluid, stof, trillingen), dynamische handelingen (reiken, buigen, tillen, duwen, lopen, werken met een toetsenbord), statische houdingen (zitten, staan, hurken, bepaalde houding), werktijden (uren per dag, per week).

• Werk Ster: werkspecifieke vaardigheden, streefdoel en motivatie, vaardigheden om werk te zoeken, stabiliteit, basisvaardigheden, sociale vaardigheden voor werk, uitdagingen.

• EigenWerkWijzer: (1) Wat kan de werknemer wel en wat niet? Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen? Wat geeft energie en voldoening? Wat is nodig om optimaal te functioneren?) (2) Hoe is werk passend? Wat is belangrijk aan werk en werkomgeving? Welke werkzaamheden zijn passend? Hoe de juiste balans te vinden tussen draagkracht en draaglast? (3) Wat vertel je hierover op je werk? Welke informatie is van belang voor collega’s? Wat wil je iemand vertellen en hoe kun je dat dan het beste doen?

• Maastrichtse Workability Monitor (MWM): onder meer coping. Uit de praktijk van de MWM is gebleken dat de manier waarop werknemers met stress en problemen omgaan (coping), vaak bepalender is voor de werkprestatie (en de duur van het arbeidscontract) dan de aard van een arbeidsbeperking of aandoening.

2.5.3 Conclusie over processtap ‘matchen op inhoud werk’

In de processtap ‘matchen op inhoud werk’ wordt belasting van het werk gematcht met de belastbaarheid van de werkzoekende. Deze stap vindt geheel op de werkvloer plaats. Om werk te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking zetten veel werkgeversservicepunten de methode Inclusieve arbeidsorganisatie in. Re-integratiebedrijven en SW-bedrijven zetten vergelijkbare methoden in. Daarnaast zijn er diverse instrumenten voor de één-op-éénmatching tussen werk en werkzoekende, zoals Melba, Dariuz en ACT.

Tijdens deze stap wordt over het algemeen geen informatie vastgelegd ten behoeve van het selecteren van werkzoekenden of bedrijven. Het vastleggen van arbeidsmarktinformatie heeft ook weinig meerwaarde omdat de kenmerken van het werk en de begeleiding veranderen door het proces van het geschikt maken van het werk voor de werkzoekende. Uit de gesprekken met arbeidsdeskundigen en experts komt naar voren dat voor het matchingsproces op de werkvloer geen behoefte is aan (nieuwe) instrumenten die informatie genereren.