Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC)
Een bredere inzet van arbeidsdeskundige expertise binnen het preventiedomein is mogelijk. Om dit te bereiken, hebben we een aantal concrete varianten ontwikkeld. We zien deze varianten als taken die in bepaalde situaties bij het takenpakket van arbeidsdeskundigen komen. Dat is belangrijk om te onthouden. De varianten zijn geen nieuwe rollen of functies die het huidige beroep van arbeidsdeskundige vervangen. Ze zijn wel een uitbreiding en potentiële verrijking van het takenpakket van de arbeidsdeskundige.
In hoeverre de ontwikkelde varianten haalbaar en wenselijk zijn, hangt af van de specifieke invulling. Tabel 5.1 toont voor de ontwikkelde varianten een samenvatting van de uitkomsten van de haalbaarheids- en wenselijkheidsanalyse.
Tabel 5.1 Samenvatting haalbaar- en wenselijkheid varianten inzet arbeidsdeskundige expertise
Variant | Haalbaar- en wenselijkheid |
A. Verbinder | H: Ja, gezien huidige expertise direct haalbaar, wel een kwestie van doen W: Ja, vormt basis voor goed functionerend preventiedomein |
B-1. Screener – individuele werknemer | H: Ja, gezien huidige expertise direct haalbaar, wel een kwestie van doen W: Ja, komt functioneren preventiedomein ten goede |
B-2. Screener – groep | H: Ja, maar niet direct want vraagt doorontwikkeling (o.a. specifieke kennis risicogroepen) en alleen als niet gericht op risicoberoepen W: Ja, als m.n. gericht op screenen individuen behorend tot risicogroepen (en niet zo zeer screenen volledige risicogroepen) en niet gericht op screenen risicoberoepen |
B-3. Screener – bedrijf | H: Nee, alleen n.a.v. vele individuele gevallen en vraagt doorontwikkeling (o.a. A&O-kennis) W: Nee, alleen n.a.v. vele individuele gevallen |
C-1. Adviseur – individuele werknemer | H: Ja, als gebaseerd op concrete analyse individuele werknemer(s) W: Ja, als gebaseerd op concrete analyse individuele werknemer(s) |
C-2. Adviseur – bedrijf | H: Nee, alleen n.a.v. meerdere individuele gevallen en vraagt doorontwikkeling (o.a. A&O-kennis en adviesvaardigheden) W: Nee, alleen n.a.v. meerdere individuele gevallen |
D. Coördinator | H: Nee, alleen voor specifieke arbeidsdeskundigen (persoonsgebonden, vereist leidinggevende capaciteiten) in specifieke situaties W: Nee, alleen voor specifieke arbeidsdeskundigen (persoonsgebonden, vereist leidinggevende capaciteiten) in specifieke situaties |
Directe mogelijkheden
Uit tabel 5.1 blijkt dat er voor arbeidsdeskundigen al mogelijkheden zijn om een grotere rol te spelen binnen het preventiedomein door hun huidige expertise te gebruiken. De volgende varianten zijn direct haalbaar (en wenselijk): Verbinder, Screener - individu en Adviseur - individu. Wij adviseren om op de eerste plaats op deze varianten in te zetten. Als arbeidsdeskundige benut je je huidige expertise en mogelijkheden dan optimaal.
Bij de variant Adviseur - individu is het van belang dat het werk is gebaseerd op de concrete analyse van individuele werknemers. Het gaat niet enkel om algemeen ‘one size fits all’-advies. Voor het screenen van risicogroepen liggen er alleen directe mogelijkheden als het gaat om het screenen van individuele werknemers (mogelijk) behorend tot risicogroepen.
Figuur 5.1 geeft een voorbeeld van verrijking van het huidige takenpakket van arbeidsdeskundigen door toevoeging van een aantal varianten.
Figuur 5.1 Voorbeeld verrijking takenpakket door varianten
Overige mogelijkheden
Naast de directe mogelijkheden, hebben we nog een aantal andere kansen gevonden. Het gaat om varianten op bedrijfsniveau, waarbij alle werknemers zijn betrokken. Op dat niveau zijn de varianten Screener en Adviseur in principe niet haalbaar of wenselijk. Alleen bij een specifieke invulling zien wij voor arbeidsdeskundigen kansen om deze rol te vervullen.
Een rol als Screener – bedrijf is haalbaar (en wenselijk) als vervolg op individuele screenings van vele werknemers. Het is dan wel nodig dat een arbeidsdeskundige zich verder ontwikkelt. Denk daarbij vooral aan extra kennis van arbeid en organisatie. In het midden- en kleinbedrijf zal het vaak makkelijker zijn om een substantieel deel van het werknemersbestand te screenen. In ieder geval als we puur kijken naar de aantallen. In grote bedrijven is het een optie om bijvoorbeeld alleen de werknemers van een bepaalde afdeling te screenen.
De variant Adviseur – bedrijf is vooral haalbaar (en wenselijk) als de dienstverlening is gebaseerd op inzichten naar aanleiding van meerdere individuele gevallen. Heb je als arbeidsdeskundige meerdere werknemers binnen een bedrijf op individuele basis ondersteund? En bepaalde patronen vastgesteld die de oorzaak zijn van (mogelijke) structurele problemen? Dan kun je dit terugkoppelen naar de werkgever.
Figuur 5.3 illustreert hoe een arbeidskundige op basis van de dienstverlening aan individuele werknemers, overstijgende inzichten kan krijgen. En hoe hij/zij die inzichten voor dienstverlening op groeps- of bedrijfsniveau kan gebruiken. In het voorbeeld zien we dat verschillende werknemers dezelfde problematiek hebben. Alle pijlen wijzen dan ook dezelfde kant op.
Figuur 5.3 Vertaling dienstverlening individuele werknemers naar dienstverlening op groeps- of bedrijfsniveau
Waar liggen er geen mogelijkheden?
Een rol als Coördinator/procesbegeleider acht men niet haalbaar of wenselijk voor de arbeidsdeskundige beroepsgroep. Het maakt daarbij niet uit hoe de variant wordt ingevuld. De geschiktheid voor deze rol is persoonsgebonden en situatieafhankelijk. Dit staat dus los van een specifieke beroepsgroep.