Op het terrein van re-integratie en claimbeoordeling zijn arbeidsdeskundigen van oudsher relatief vaak actief. Het primaire preventieniveau van arbeid en gezondheid is echter nog redelijk onontgonnen terrein. Het AKC stelt vast dat in rapporten over de toekomst van de arbo-curatieve zorg, de zorg voor zieke of arbeidsbeperkte werknemers, veelal het perspectief van de arbeidsdeskundige expertise ontbreekt. Dit is een (mogelijk) gemiste kans voor de ambities van de beroepsgroep en voor een verdere verrijking van de arbo-curatieve zorg. Mede hierom heeft de arbeidsdeskundige beroepsgroep zich sinds 2010 gericht op het verder ontwikkelen van de inzet van arbeidsdeskundige expertise in het arbo-curatieve domein en in het bijzonder het primaire en secundaire niveau van het preventieve domein. Dit kwam onder meer tot uiting in het laten ontwikkelen, implementeren en evalueren van de Werkscan.
De Werkscan is oorspronkelijk geïntroduceerd en gepositioneerd als een instrument dat op alle drie preventieniveaus kan worden ingezet met de huidige expertise van de arbeidsdeskundigen. Uit de evaluatie van dit instrument blijkt echter dat arbeidsdeskundigen de Werkscan en het Werkscangesprek vooral inzetten als er al sprake is van een disbalans (tertiaire preventie) of bij risicodreiging wanneer er al sterke vermoedens zijn van een imminente disbalans (onderste helft secundaire preventie). De uitdagingen die te maken hebben met de Werkscan, zijn exemplarisch voor de uitdagingen als het gaat om de inzet van de arbeidsdeskundige in het algemeen op de hogere preventieniveaus. Arbeidsdeskundigen zijn momenteel beperkt actief op het primaire en de bovenste helft van het secundaire preventieniveau. Regioplan heeft in opdracht van het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC) onderzoek gedaan naar de potentiële rol die arbeidsdeskundigen kunnen vervullen in het preventiedomein.
Waarom worden de arbeidsdeskundige expertise en het instrumentarium (w.o. de Werkscan) niet in hogere mate ingezet op het primaire niveau en de bovenste helft van het secundaire niveau van preventie? Hiervoor zijn verschillende verklaringen mogelijk. Deels kunnen die liggen bij de beroepsgroep zelf (instrumentarium, expertise, informatievoorziening, imago) en deels bij andere factoren of actoren (concurrenten, werkgevers, werknemers).