Cahier 23 – Evidencebased werken door arbeidsdeskundigen
Inleiding

Checklist implementatie kennisgebruik arbeidsdeskundigen

Eigenaarschap van sturing op adoptie van kennisdeling en kennisgebruik

De beroepsgroep is samen met de individuele arbeidsdeskundige en de organisaties waar arbeidsdeskundigen werken verantwoordelijk voor de borging en adoptie van effectieve kennisdeling en kennisgebruik. Het AKC ondersteunt en adviseert gevraagd en ongevraagd.

Visie op kennisgebruik en evidence-based werken

Evidence-based werken – methodisch werken op basis van meerdere kennisbronnen – is de basis onder het arbeidsdeskundig vak. De basisopleiding tot arbeidsdeskundige borgt dat de startende arbeidsdeskundige professional de basis-skills heeft om evidence-based te kunnen werken. Door certificering, scholing, onderlinge toetsing en kennisdeling stuurt de beroepsgroep, samen met het AKC, op het onderhouden en ontwikkelen van deze skills en het in de praktijk toepassen hiervan.

NB. Bij de stappen hieronder wordt niet ingegaan op de uitvoering van de stappen door NVvA, SRA en AKC, de organisaties die de kennisinfrastructuur van de arbeidsdeskundige beroepsgroep vormen. De besturen van NVvA, SRA en AKC wordt gevraagd samen de werkverdeling toe te voegen.

Stap 1: Vraagarticulatie, vaststellen van de benodigde kennis en vaststellen van de kennis-gap

De beroepsgroep is verantwoordelijk voor de vraagarticulatie en voor het vaststellen van de benodigde kennis voor het arbeidsdeskundig vak. De kernvraag bij deze stap is steeds: wat is het praktijkprobleem, welke kennis is nodig, gaat de gevraagde kennis helpen om het praktijkprobleem op te lossen, in welke situaties, onder welke voorwaarden en door wie wordt de kennis vervolgens gebruikt? Daarna stellen arbeidsdeskundigen en wetenschap samen vast wat er al is aan kennis, welke kennis nieuw ontwikkeld moet worden en welke kennis moet worden ontsloten.

Stap 2: Aanbesteden van de kennisontwikkelvragen

Arbeidsdeskundigen en wetenschap besteden samen het onderzoek aan. Daarbij worden de antwoorden op de vragen bij stap 1 vertaald in functionele praktijkspecificaties waaraan het eindproduct van het onderzoek moet voldoen.

Stap 3: Uitvoeren en begeleiden onderzoek

Arbeidsdeskundigen en wetenschap begeleiden de onderzoeken samen, met als doel het sturen op de gewenste functionele praktijkspecificaties, het tussentijds terugkoppelen van resultaten naar de beroepsgroep, het tijdig expliciteren van het nut van de nieuwe kennis, het adviseren van de onderzoekers over de koppeling van de resultaten naar de praktijk en het ontwikkelen van ambassadeurschap voor de verspreiding van de nieuwe kennis.

Stap 4: Vertaling, ontsluiting en beschikbaar stellen van de kennis

Voorafgaand aan het uitvoeren van het onderzoek worden afspraken gemaakt door wie en hoe de kennisontsluiting vorm gaat krijgen. Hierbij gaat het om de online en offline tools die worden ingezet om de kennis te gaan gebruiken.

Stap 5: Verspreiding

Tijdens het onderzoek of de ontwikkeling van kennisproducten wordt een verspreidingsplan opgesteld. Dit plan geeft duidelijkheid over voor wie en waarvoor de interventie is bedoeld, wanneer en hoe de kennis gebruikt gaat worden. De verspreidingsactiviteiten worden hierop aangepast.

Stap 6: Adoptie

Naast het verspreidingsplan wordt er een adoptieplan opgesteld dat de condities voor de adoptie van het kennisgebruik en evidence-based werken optimaliseert.

• In de arbeidsdeskundige (basis)opleiding en nascholing wordt aandacht besteed aan een professionele houding ten aanzien van de adoptie van methodisch en evidence-based werken.

• Gebruikers worden betrokken bij de ontwikkeling van methodisch handelen en de ontwikkeling van kennis.

• Het kennisgebruik van arbeidsdeskundigen wordt gemonitord met de PDCA-cyclus. Daarmee wordt gestimuleerd dat kennisgebruik positief wordt gewaardeerd en beloond door de beroepsgroep, opdrachtgevers en werkgevers van arbeidsdeskundigen.

Stap 7: Implementatie van het eerste gebruik

Het implementatieplan zorgt voor optimale condities voor de implementatie van het kennisgebruik.

• De implementatie gebeurt in stappen die op de situatie zijn aangepast.

• Het nut van de kennis en/of de methode is duidelijk en inzichtelijk, doordat er informatie is toegevoegd over de voor- en nadelen van het gebruik ervan.

• De kennis en/of de methode past bij de situatie waarin deze moet worden toegepast.

• De kennismaterialen zijn gebruiksvriendelijk.

• Training, scholing en coaching is dichtbij beschikbaar.

Stap 8: Borging van het gebruik

Om het kennisgebruik te borgen, zijn de volgende onderdelen noodzakelijk:

• Ondersteuning en coaching bij het gebruik op de werkvloer – in de praktijk dus.

• Ondersteunende leercirkels of een steunende kenniscommunity voor het stellen van vragen over het gebruik van nieuwe kennis en kennisproducten.

• Normstelling door organisatie, beroepsgroep, klanten, overheid en financiers voor het gebruik van de nieuwe interventie of kennis.

• Monitoring en evaluatie van het gebruik en de kwaliteit van de kennis of de tool (kwaliteitsbewaking en kwaliteitsverbetering).

Stap 9: Evaluatie van het kennisgebruik en de kennisdeling

Om een lerende beroepsgroep of organisatie te zijn, is evaluatie van het bereiken van de doelen en de kwaliteit van het kennisgebruik en de kennisdeling noodzakelijk (PDCA-cyclus).

Stap 10: Check wat er bijgesteld moeten worden

De cyclus begint weer van vooraf aan.