Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC)
Het huidige instrumentarium dat arbeidsdeskundigen gebruiken, zoals de werkverkenner, richt zich vooral op het in kaart brengen van persoonskenmerken om werkhervatting te voorspellen. Uitbreiding van dit instrumentarium met relevante werkgerelateerde factoren is dan ook gewenst. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in welke persoons- en werkgerelateerde kenmerken relevant zijn voor arbeidsuitval (werkloosheid en arbeidsongeschiktheid) voor werkenden met een chronische aandoening en in hoeverre de relevantie van dergelijke factoren voor meerdere ziektebeelden geldt (ziektegeneriek) dan wel ziektespecifiek is. In dit onderzoek ligt de focus op de volgende veelvoorkomende chronische aandoeningen: hart- en vaatziekten, chronische obstructieve luchtwegaandoeningen, diabetes mellitus type 2, reumatoïde artritis en depressie.
Om inzicht te krijgen in voorspellende factoren voor arbeidsuitval zijn grootschalige databestanden (Lifelines en STREAM) met informatie over gezondheid, leefstijl en werkkenmerken verrijkt met informatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over werkloosheid en arbeidsongeschiktheid.
Zowel sociaal-demografische kenmerken, gezondheid en leefstijl als werk-gerelateerde kenmerken zijn relevante voorspellers voor vroegtijdige arbeidsuitval door zowel werkloosheid als arbeidsongeschiktheid. Daarnaast zijn bepaalde factoren met name belangrijk voor mensen met een specifieke aandoening. Zo lijken werkfactoren een belangrijkere rol te spelen bij werkenden met chronische obstructieve luchtwegaandoeningen en diabetes mellitus type 2, en blijkt dat voor werkenden met depressie vroegtijdige uitstroom lastig te voorspellen is.
Hoewel we belangrijke risicofactoren op arbeidsuitval voor verschillende groepen in kaart hebben gebracht, is het niet goed mogelijk om voor een bepaalde werkende het individuele risico op werkloosheid of arbeidsongeschiktheid nauwkeurig te bepalen. Het is veel makkelijker om te voorspellen dat veel werkenden aan het werk blijven, dan te voorspellen wie zal uitvallen.
Met de verkregen kennis in dit project is een handreiking opgesteld voor de belangrijke factoren die de arbeidsdeskundige in het gesprek met de werkende verder kan uitvragen. Deze handreiking wordt vertaald in een tool voor arbeidsdeskundigen. Deze tool is eind 2021 te vinden in de digitale gereedschapskist op arbeidsdeskundigen.nl. Daarnaast wordt de kennis opgenomen in de AKC Kennisbibliotheek Chronisch Werkt.in de AKC Kennisbibliotheek Chronisch Werkt.
Leeswijzer
Hoofdstuk 2 schetst de achtergronden alsmede het doel en de onderzoeksvragen. Hoofdstuk 3 beschrijft de gebruikte bestanden, de definities van werkloosheid en arbeidsongeschiktheid en de verschillende gemeten persoons- en werkgerelateerde kenmerken, alsmede de wijze van analyseren. In hoofdstuk 4 gaan we in op belangrijke factoren voor arbeidsuitval bij werkenden in het algemeen, waarna we in hoofdstuk 5 ingaan op voorspellende factoren voor arbeidsongeschiktheid bij chronisch zieken. In hoofdstuk 6 geven we antwoord op de vraag of werkloosheid en/of arbeidsongeschiktheid voorspeld kan worden. Hoofdstuk 7 gaat in op de vertaling van kennis naar de praktijk. In hoofdstuk 8 ten slotte volgt de conclusie.