Cahier 27 – Voorspellende factoren voor arbeidsuitval
Belangrijke factoren voor arbeidsuitval bij werkenden in het algemeen

Van de werkenden in het Lifelines-cohort werden 4.628 werkenden werkloos (8,3 procent) en 954 werkenden (1,7 procent) arbeidsongeschikt tijdens de vijf jaar waarin ze gevolgd werden. Meerdere persoons-, gezondheids-, leefstijl- en werkgerelateerde kenmerken vormen risicofactoren voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. In Tabel 1 is te zien welke factoren voor de gehele werkende populatie in Lifelines samenhangen met vroegtijdige uitstroom uit werk door werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Met een * is aangegeven dat dit verband in het STREAM-cohort onder oudere werknemers werd bevestigd. Oudere werkenden, vrouwen en werkenden met een laag opleidingsniveau hebben een hogere kans om werkloos te worden dan jongere werkenden, mannen en werkenden met een hoog opleidingsniveau. Daarnaast hebben werkenden met een jongere leeftijd, vrouwen en werkenden met een laag opleidingsniveau een grotere kans om arbeidsongeschikt te worden dan oudere werknemers, mannen en werkenden met een hoog opleidingsniveau.

Tabel 1 laat zien dat het hebben van een chronische ziekte een belangrijke risicofactor is voor met name arbeidsongeschiktheid, hoewel het hebben van depressie ook de kans op werkloosheid verhoogt. Daarnaast hebben rokers en werkenden met een hogere BMI een vergrote kans om voortijdig uit werk te stromen door werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Onvoldoende fysieke activiteit vergroot daarnaast het risico op werkloosheid. Beïnvloedbare werkgerelateerde factoren, zoals het hebben van weinig ontwikkelmogelijkheden en het ontvangen van weinig sociale steun van zowel de leidinggevende als collega’s, verhoogt het risico op werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Het hebben van een weinig betekenisvolle baan vergroot daarnaast het risico op werkloosheid en het hebben van weinig invloed op het werk vergoot het risico op arbeidsongeschiktheid. Bijlage 2 geeft meer gedetailleerde informatie over de sterkte van de gevonden verbanden.

Tabel 1 Voorspellende factoren voor vroegtijdige uitstroom uit werk door arbeidsongeschiktheid en werkloosheid