Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA)
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft in haar recente rapport 'Op papier arbeidsvermogen, in de praktijk geen reële kans op werk’ sterke twijfels geuit over het arbeidsvermogen van een deel van de mensen in het doelgroepregister van de banenafspraak. Het onderzoek onthulde dat een aanzienlijk percentage van deze mensen, ondanks inspanningen van UWV en gemeenten, nauwelijks aan het werk komt.
Grote groep blijft zonder werk
Uit de analyse blijkt dat 35% van de mensen in het doelgroepregister tussen 2019 en 2021 niet heeft gewerkt en 11% nauwelijks. Dit betekent dat bijna de helft van de mensen in het doelgroepregister niet of nauwelijks aan het werk komt. De inspectie wijst hierbij op individuele problematiek, zoals multiproblematiek, als belangrijkste oorzaak. Dit roept de vraag op of deze mensen wel een reële kans hebben op regulier werk binnen de huidige banenafspraak.
Dienstverlening UWV en gemeenten positief, maar overbelast
De Arbeidsinspectie is positief over de inzet van medewerkers van UWV en gemeenten. Zij doen er alles aan om werkzoekenden te ondersteunen, maar stuiten op een grote uitdaging: tijd. Door de hoge caseloads krijgen veel werkzoekenden niet de aandacht die ze nodig hebben, wat leidt tot onderbrekingen in de dienstverlening zonder duidelijke oorzaak.
Banenafspraak blijft achter bij doelstellingen
Ondanks de krappe arbeidsmarkt blijft het moeilijk om mensen met een arbeidsbeperking aan een baan te helpen. Staatssecretaris Nobel meldde aan de Tweede Kamer dat de doelstellingen van de banenafspraak nog steeds niet zijn gehaald. De ambitie was om tegen 2025 125.000 mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te hebben, maar de teller staat nu op 85.000.
Complexe problematiek en begeleiding
De banen die beschikbaar zijn binnen de banenafspraak zijn voor mensen die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen, maar met ondersteuning wel aan de slag kunnen bij een gewone werkgever. Vooral het bedrijfsleven blijft achter op de doelstellingen; het miste vorig jaar 6.000 banen. De overheid behaalde minder dan de helft van haar streefgetal.
Werkgevers ervaren vaak dat ze niet genoeg mogelijkheden hebben om werknemers met een arbeidsbeperking goed te begeleiden. Daarnaast is de problematiek van de mensen vaak complex. Hierdoor komt de mooie politieke wens om deze mensen regulier werk te bieden in de praktijk niet altijd uit. De Arbeidsinspectie suggereert dat sommigen beter af zijn met aangepast werk of andere vormen van participatie dan met regulier werk.
Doelgroepregister onder vuur
Er is kritiek op het doelgroepregister van de banenafspraak. Sommige mensen die volgens het register niet beperkt genoeg zijn, maken op de reguliere arbeidsmarkt toch weinig kans. Bovendien vallen mensen die op papier wel zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen buiten het register, terwijl zij in de praktijk vaak niet kunnen concurreren met mensen zonder arbeidsbeperking.