Verzuim in Nederland stabiliseert voor het eerst sinds jaren

Utrecht – 10 oktober 2019. Het gemiddelde verzuim in Nederland stabiliseert in de tweede helft van 2019 en komt uit op 4,2%. Vanaf 2016 steeg dit percentage van 3,5% naar 3,7% in 2017 tot 4,2% in 2018. Hoewel er dit jaar geen sprake meer lijkt te zijn van een stijging, is het percentage nog steeds hoog, met name in de niet-commerciële dienstverlening. Binnen het mkb (tot 200 werknemers) is het gemiddelde verzuim in de eerste helft van 2019 nog steeds het laagst: 3,8%. Bij grote bedrijven (>200 medewerkers) ligt dit percentage op 4,9%. Van het langdurende verzuim (>42 dagen) wordt het grootste deel veroorzaakt door psychische klachten: 35%. 25% van het langdurend verzuim is stressgerelateerd. Dit baseert ArboNed op een analyse van haar data tot juli 2019.

Grote impact langdurend verzuim
In de meeste gevallen duurt het verzuim in Nederland korter dan 42 dagen. In 11% van alle verzuimmeldingen duurt het verzuim langer dan 6 weken. Hoewel dit percentage laag lijkt, zijn deze verzuimgevallen echter verantwoordelijk voor maar liefst 76% van het totaal aantal verzuimdagen in Nederland.

Preventie van groot belang
Dr. Truus van Amerongen, directeur medische zaken ArboNed: “Des te belangrijker is het om niet te wachten tot het te laat is, maar structureel preventieve maatregelen te nemen om langdurend verzuim voor te zijn. Helaas is niet al het verzuim te voorkomen. Waar je als werkgever en werknemer wel iets aan kunt doen, is stressgerelateerd verzuim: verzuim met de diagnose spanning, overspanning of burn-out. Onder andere door de signalen vroegtijdig te herkennen, bespreekbaar te maken en stressbronnen aan te boren. Hiervoor zetten we slimme algoritmes in. Op basis van eerste analyses blijkt dat we op basis van verkregen vragenlijstdata een goede voorspelling kunnen maken over het risico op verzuim door psychische klachten in de komende twee jaar. Werkgevers die aandacht besteden aan preventie, kunnen op basis van deze voorspelling veel gerichter werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun mensen.”

Psychisch verzuim grootste boosdoener
“En dat is hard nodig. Hoewel ook dit percentage nu voor het eerst sinds jaren stabiliseert, valt van het totale langdurend verzuim nog steeds 35% uit met psychische klachten, 25% van het langdurend verzuim is stressgerelateerd. Naast goed werkgeverschap, is het belang voor een ondernemer om verzuim door (werk)stress te voorkomen groot. Een werknemer met psychische klachten is gemiddeld namelijk maar liefst 226 dagen uit de roulatie, bij een burn-out loopt dit gemiddelde zelfs op naar 294 dagen! Een dag kost gemiddeld € 250, dus daar krijg je, zeker als kleine ondernemer, zelf ook behoorlijk stress van en kan zelfs leiden tot een faillissement”, aldus van Amerongen.

Parttimers, vrouwen en mensen tussen 25 – 44 jaar het meest last van stress
Zoomen we verder in op langdurend psychisch verzuim binnen het mkb dan valt een aantal zaken op. Zo is 32% van alle verzuimdagen van vrouwen te wijten aan stressgerelateerde klachten. Bij mannen ligt dit percentage lager op 20%. Bij de mannen speelt verzuim door fysieke klachten een grotere rol.

Van Amerongen: “Ook het parttime werken, lijkt werknemers in het mkb zwaarder te vallen dan mensen die fulltime werken. Dat geldt zowel voor mannen als voor vrouwen, hoewel de groep mannen die parttime werken substantieel kleiner is. Ook bij mensen die fulltime werken ligt dit percentage relatief hoog, maar zij vallen weer vaker uit met klachten aan spieren en gewrichten.

Kijken we verder naar het verzuim binnen leeftijdsgroepen dan valt op dat vooral werknemers in het mkb in de leeftijdscategorie 25 – 44 jaar het mentaal moeilijk hebben. Een derde van het langdurend verzuim binnen die leeftijdsgroep valt uit door stress. Bij werknemers boven de 55 jaar ligt dit percentage een stuk lager op 15%. Bij deze groep spelen juist weer overige fysieke klachten een grotere rol.”

Krachten bundelen
Het alsmaar stijgend verzuim was voor ArboNed en MKB-Nederland de reden om vanaf 1 juli 2018 de handen ineen te slaan om mkb-ondernemers te ondersteunen bij hun preventieve arbozaken. Samen kunnen ArboNed en MKB-Nederland mkb’ers beter bereiken en hen de juiste handvatten bieden om verzuim te voorkomen.“Ondernemers maken zich zorgen om het hoge percentage verzuim als gevolg van stress en burn-out”, zegt directeur Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland. “Het blijkt vaak een combinatie van factoren die tot dit soort klachten leidt. De oorzaak is zelden óf alleen het werk, óf alleen privé. Het is daarom belangrijk dat mensen tijdig bij hun werkgever aangeven waar ze tegenaan lopen en dat werkgever en werknemer samen in gesprek gaan om te voorkomen dat iemand echt uitvalt.” In dit verband is MKB-Nederland ook blij met de introductie binnenkort van de nieuwe mkb verzuim-ontzorgverzekering, waarover vorig jaar met het ministerie van SZW en de verzekeraars afspraken zijn gemaakt. “Daarin is veel aandacht voor dienstverlening die de ondernemer helpt met re-integratie én preventie.”

Inzet slimme algoritmes om verzuim te verkorten
ArboNed is – net als HumanCapitalCare, Mensely en Focus – onderdeel van HumanTotalCare. Van Amerongen: “We beschikken over een schat aan data doordat we gezamenlijk ruim 1,5 miljoen werkenden bedienen. We zetten volop in op preventie en lopen voorop in de inzet van slimme algoritmes bij het voorkomen en aanpakken van verzuim”. Bij een ziekmelding wordt door de inzet van een unieke digitale vragenlijst voorspeld of iemand korter of langer dan twee weken zal verzuimen. Ook wordt bepaald of er sprake is van psychisch verzuim, waarna aanvullende vragen worden gesteld. Op basis van informatie uit deze vragenlijst ontvangt de bedrijfsarts een datagedreven advies over de aanpak. In combinatie met het deskundige oordeel van de bedrijfsarts kan zo direct het meest effectieve verzuimbegeleidingstraject gestart worden voor de betreffende werknemer. Door de juiste zorg op het juiste moment te bieden, blijkt dat werknemers sneller en meer verantwoord herstellen. Onderzoek toont aan dat dit de duur van het verzuim fors vermindert.