Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA)
Bij het werk van arbeidsdeskundigen wordt al snel gedacht aan werken bij het UWV, bij arbodiensten of voor verzekeraars. Minder snel wordt de link gelegd met werkzaamheden binnen de Sociaal Medische Advisering. Om u een kijkje te geven binnen deze leuke en uitdagende sector wil ik graag middels dit artikel mijn ervaringen delen.
Ik ben sinds 5 jaar werkzaam als arbeidsdeskundige bij A-REA, een arbodienst en expertisebureau in Zeist, met een zeer breed takenpakket. Bij A-REA hebben wij drie pijlers waarbinnen we werkzaam zijn: verzuimbegeleiding voor bedrijven, Verzekeringsgeneeskundige en Arbeidsdeskundige Expertise en Sociaal Medische Advisering voor gemeenten.
Voor diverse gemeenten verricht ik, samen met een arts en psycholoog, onder andere belastbaarheidsonderzoeken voor mensen die onvoldoende inkomen of vermogen hebben om van te leven en geen recht hebben op een andere uitkering. Conform de Participatiewet hebben zij een re- integratieverplichting. Als re-integratie naar werk om medische of andere redenen niet tot de mogelijkheden behoort kan de gemeente betrokkenen verplichten een tegenprestatie te verrichten, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk. Per 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden en de afgelopen jaren heb ik opgemerkt dat vaak wordt gedacht dat mensen met een bijstandsuitkering “niet willen”. Veel vaker komen wij tegen dat deze mensen om verschillende redenen denken het “niet te kunnen”. Met hulp van onze adviezen zien wij regelmatig succesverhalen, waarvan ik er graag één met u wil delen.
Het is interessant om te zien hoe betrokkenen veelal denken in onmogelijkheden, maar na een goed gesprek de deur uit lopen met nieuwe ideeën en zin om te beginnen aan een nieuwe uitdaging. Een goed voorbeeld hiervan is de casus van de 43-jarige mevrouw Janssen*. Zij krijgt sinds enkele maanden een bijstandsuitkering na een echtscheiding. In het verleden heeft mevrouw Janssen gewerkt als winkelmedewerker, maar na de geboorte van haar kinderen (nu 6 en 8 jaar) is zij fulltime huismoeder geworden. Haar wens is om er financieel weer beter voor te staan en zij zou dan ook graag weer betaald werk willen verrichten. Echter als gevolg van de slopende procedure rondom de echtscheiding bestaan er psychische klachten, wat zich uit in een grote onzekerheid en laag zelfbeeld. De drempel naar werk voelt voor betrokkene daarom erg hoog.
Mevrouw Janssen komt eerst op het spreekuur van de arts, waar een FML wordt opgesteld. Na afloop van het onderzoek bij de arts volgt de warme overdracht, het directe overleg tussen arts en arbeidsdeskundige, waarna ik als arbeidsdeskundige mevrouw Janssen zie voor het vervolggesprek. Tijdens deze warme overdracht verneem ik van de arts dat de medische beperkingen van betrokkene mee blijken te vallen en dat vooral de drempel naar werk hoog is vanwege de onzekerheid en de angst om te falen op de arbeidsmarkt. In het gesprek dat ik vervolgens met mevrouw Janssen voer heb ik samen met haar gekeken wat er nodig is om de drempel naar werk te verlagen. Door uitleg te geven en zaken te verhelderen heb ik tijdens het gesprek al een aantal drempels weg genomen.
Daarnaast heb ik uitgelegd dat er in het re-integratietraject ook aandacht zal worden besteed aan andere zaken, zoals zelfontplooiing en het vergroten van zelfvertrouwen.
Vanwege de afstand tot de arbeidsmarkt, in combinatie met de onzekerheid heb ik aan de gemeente een interventie geadviseerd, in de vorm van een werkervaringsplek. Daarnaast heb ik het advies gegeven om regelmatig evaluatiegesprekken te voeren met mevrouw Janssen, hetgeen haar kan helpen in het wegnemen van de onzekerheid. Zo kan betrokkene opnieuw wennen aan arbeidsritme en kan zij ervaren wat haar mogelijkheden nog wél zijn in de praktijk. Mevrouw Janssen is vervolgens met behulp van de gemeente bij een maatschappelijke instelling als gastvrouw aan de slag gegaan.
Wat het werk voor mij ontzettend leuk maakt, is dat ik van betrokkene een kaartje heb ontvangen voor de bijdrage aan haar stappen richting de arbeidsmarkt. Mevrouw Janssen toont haar dankbaarheid en laat weten dat zij het erg naar haar zin heeft op haar huidige werkplek. Zij hoopt op een contract voor langere termijn, zodat zij uit de bijstand kan komen en er uiteindelijk financieel én maatschappelijk weer beter voor zal staan. Deze casus staat niet op zichzelf en laat zien dat een persoonlijk gesprek én goede adviesvaardigheden het verschil kan maken voor mensen. Dit maakt ons werk prachtig en zorgt keer op keer voor een mooie uitdaging!
Richard Riemer, gecertificeerd register-arbeidsdeskundige bij A-REA Met medewerking van Yrsa Doekes, arts bij A-REA
*vanwege de privacy is de naam van betrokkene gefingeerd.