Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA)
Keynote Lex Burdorf over de relatie tussen gezondheid en werk
Welke rol speelt gezondheid bij het krijgen en houden van werk? En welke invloed heeft werk op de gezondheid? Met dit onderzoeksthema houdt Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van volksgezondheid aan het Erasmus MC en keynotespreker tijdens het jubileumcongres Kracht van Kennis, zich al ruim tien jaar bezig. ‘Werk blijkt zeer belangrijk te zijn voor de gezondheid van mensen. Je kunt, wetenschappelijk onderbouwd, stellen dat werk een medicijn is.’
Veel mensen weten wel dat ze ziek kunnen worden van hun werk. Neem werkstress, een thema dat de laatste tijd veelvuldig in het nieuws is. Werkstress kan ziekteverzuim en uitval veroorzaken. Maar werknemers kunnen ook CANS krijgen van repeterende bewegingen of stoflongen door zonder bescherming in een stoffige omgeving te werken. Tegelijkertijd kan werk de gezondheid van mensen ook positief beïnvloeden. En dat is volgens Lex Burdorf iets waar veel mensen zich niet bewust van zijn.
Interactie
Zelf werd hij een jaar of tien geleden op dit spoor gezet. ‘Ik was betrokken bij een onderzoeksproject naar de gezondheid van werklozen’, zo vertelt hij. ‘Daarin onderzochten we of bepaalde interventies een positief effect hadden op hun gezondheid en daarmee ook hun kansen op de arbeidsmarkt. Dat bleek niet zo te zijn. Wat heet: we kwamen erachter dat de interventies die we hadden bedacht helemaal niets uithaalden, maar dat de gezondheid zienderogen toenam als mensen een baan vonden.’ Toen Burdorf onderzoek deed naar werkvermogen in de bouw en de kans voor bouwvakkers om arbeidsongeschikt te worden, viel het kwartje helemaal. ‘Arbeid kan de gezondheid van mensen zowel op een positieve als negatieve manier beïnvloeden. Ik bedacht me dat het interessant zou zijn om die interactie te onderzoeken.’
Medicijn
Zo gezegd, zo gedaan. Tien jaar later weten we – onder andere dankzij onderzoek van Burdorf – veel beter hoe gezondheid en werk elkaar beïnvloeden. Voor Burdorf is het zo klaar als een klontje. ‘Er is nu veel meer bekend over arbeid als medicijn. Je kunt op basis van wetenschappelijk onderzoek vaststellen dat werk heel belangrijk is voor de gezondheid van mensen.’ Die wetenschap heeft zich ook buiten de onderzoekswereld verspreid. ‘Ook de overheid is zich hier nu van bewust. De ministeries van VWS en SZW weten elkaar veel beter te vinden en werken ook beter samen. Dat zie je terug in de Participatiewet: iedereen die kan werken, moet werken.’
Gepersonaliseerde preventie
Volgens Burdorf heeft het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC) in zijn vijfjarig bestaan diverse instrumenten ontwikkeld die bij dit gedachtegoed passen. ‘Neem de WerkScan of de databank met informatie over chronische ziekten en werk. Dat hadden we tien jaar geleden niet kunnen bedenken, noch kunnen ontwikkelen.’ Een logische volgende stap is volgens Burdorf onderzoek naar de mogelijkheden van zogenaamde gepersonaliseerde preventie: wat heeft een individu nodig om – mede op basis van zijn gezondheid – goed te kunnen functioneren in werk? Ook het AKC zou zich daar volgens Burdorf op kunnen richten. ‘Hier ligt een grote kans en uitdaging voor de arbeidsdeskundige beroepsgroep. De arbeidsdeskundige is dé professional die individuen persoonlijk advies kan geven over hun duurzame inzetbaarheid. Aan het AKC de taak om instrumenten te ontwikkelen, te implementeren en te valideren die arbeidsdeskundigen hierbij ondersteunen.’
Lex Burdorf is een van de sprekers tijdens het congres Kracht van Kennis. Dit congres wordt georganiseerd ter ere van het vijfjarig bestaan van het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC). Tijdens zijn lezing laat Burdorf, die ook voorzitter is van de programmaraad van het AKC, zijn licht schijnen op de onderzoeksvragen van de toekomst.