De Verenigde Naties hebben stevige kritiek geuit op de manier waarop Nederland omgaat met mensen met een beperking, schrijft NOS. Een recent gepubliceerd rapport stelt dat Nederland onvoldoende doet om onderwijs, openbaar vervoer en de arbeidsmarkt toegankelijk te maken voor deze groep. Het VN-comité benadrukt dat de afspraken uit het VN-verdrag Handicap niet voldoende worden nageleefd.
Gebrek aan landelijke strategie
In het rapport komt naar voren dat Nederland geen duidelijke strategie heeft om de afspraken van het VN-verdrag Handicap uit te voeren. Dit verdrag, dat acht jaar geleden werd ondertekend, verplicht Nederland om de rechten van mensen met een beperking te beschermen en hun volledige participatie in de samenleving te waarborgen. Volgens het comité blijft de Nederlandse overheid echter achter in het evalueren of wetten en regels in lijn zijn met de gemaakte beloftes.
Daarnaast stelt het VN-comité dat er grote verschillen zijn tussen gemeenten als het gaat om inclusie. Het feit dat veel regelingen lokaal worden uitgevoerd, zorgt voor ongelijkheid in de toegang tot zorg en ondersteuning.
Ervaringen uit de praktijk
Jurist en ervaringsdeskundige Jiska Ogier herkent de problemen die in het rapport worden benoemd. Zij legt uit dat de lokale verschillen het voor mensen met een beperking onnodig ingewikkeld maken. ‘Nederland wordt vaak gezien als een rijk en goed georganiseerd land, maar in de praktijk zien we dat mensen verdwalen in het zorgsysteem. De lokale regelingen maken het moeilijk om de juiste ondersteuning te krijgen.’
Ogier zelf zit in een rolstoel en ondervindt dagelijks de beperkingen van het systeem. ‘Als je een rolstoel nodig hebt, moet je deze aanvragen bij de gemeente. Maar elke gemeente hanteert eigen regels en procedures. Verhuis je naar een andere gemeente, dan kan het zijn dat je je rolstoel moet inleveren en opnieuw een aanvraag moet doen. Dat is niet alleen frustrerend, maar ook zeer beperkend.’
Scherpe kritiek op onderwijs en zorg
Volgens Ilya Soffer, directeur van belangenorganisatie Iederin, is het rapport van de VN een pijnlijke maar noodzakelijke wake-up call. ‘Het comité laat zien dat Nederland tekortschiet op het gebied van zorg, onderwijs en werk voor mensen met een beperking. Dit rapport voelt als een erkenning van de problemen waar we al jaren op wijzen.’
Het VN-rapport uit ook zorgen over het grote aantal kinderen dat naar speciaal onderwijs gaat en de lange wachtlijsten voor deze scholen. Regulier onderwijs is volgens het rapport vaak niet toegankelijk genoeg voor kinderen met een beperking, en leraren zijn onvoldoende getraind om inclusief onderwijs te bieden. Daarnaast is de VN kritisch op de gedwongen behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg. Het comité roept op om direct te stoppen met gedwongen medische behandelingen en alternatieve methoden te zoeken.
Oproep tot actie
Een belangrijke aanbeveling van de VN is om landelijke normen en richtlijnen op te stellen, zodat overal in Nederland dezelfde regels gelden voor de naleving van het VN-verdrag. Dit zou betekenen dat mensen met een beperking, ongeacht in welke gemeente ze wonen, overal dezelfde rechten en toegang tot ondersteuning hebben.
Staatssecretaris Vicky Maeijer (PVV) van Langdurige Zorg ziet de aanbevelingen van de VN als ‘een flink huiswerkpakket’. Ze erkent dat er nog veel werk te doen is om de samenleving toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. ‘De decentralisatie heeft deels bijgedragen aan de huidige situatie. We moeten in gesprek met de mensen om wie het gaat om te kijken welke oplossingen er mogelijk zijn,’ aldus Maeijer.
De komende tijd zal Nederland onder druk staan om concrete stappen te zetten, zodat mensen met een beperking gelijke kansen krijgen in alle aspecten van het dagelijks leven.