Leidraad Verzuim
Toepassingsgebied

Het verzuimdomein
Deze leidraad verzuim is van toepassing als er sprake is van (dreigend) verzuim. De arbeidsdeskundige komt op meerdere momenten en in meerdere situaties in beeld. Ook in het voorkomen van verzuim kan de arbeidsdeskundige een belangrijke rol spelen.

Verzuim en ziekte, een cruciaal verschil
Van verzuim is sprake als de werknemer zich ziek meldt. Verzuim is echter iets anders dan ziek zijn. Ziekte kan iedereen overkomen, verzuim is daarentegen een keuze. Het is altijd de vraag in hoeverre verzuim noodzakelijk is. In eerste instantie heeft de werkgever de regie in de aanpak van verzuim binnen organisaties. De werknemer is verantwoordelijk voor zijn of haar keuzes, herstelgedrag en re-integratie. De arbeidsdeskundige kan door beide partijen worden ingeschakeld in verschillende rollen binnen de driehoek mens – werk – inkomen.
Zijn expertise en integrale visie en aanpak komen uitstekend van pas bij verzuimsituaties. De arbeidsdeskundige kan in verschillende rollen verzuim voorkomen, beoordelen en herstellen.

Ziekte zegt niet alles
Het begrip ziekte is de basis van (sociale) wet- en regelgeving. Meldt de werknemer zich ziek, dan maakt hij aanspraak op loondoorbetaling tijdens ziekte. Volgens artikel 7:629 BW heeft de werknemer recht op loondoorbetaling als hij de bedongen arbeid niet kan verrichten in verband met ongeschiktheid ten gevolge van ziekte. De vraag is wat precies onder ziekte moet worden verstaan. Volgens Wereldgezondheidsorganisatie WHO luidt de definitie van ziekte als volgt: Een ziekte is een afwijkende toestand van het menselijk organisme met vermindering van autonomie die zich uit in stoornissen, beperkingen en handicaps. 

Beperkingen zijn de kern
Op basis van het begrip ziekte kan niet eenduidig vastgesteld worden of de werknemer wel of niet kan werken. Waar het om gaat is dat er beperkingen zijn waardoor de werknemer zijn eigen werk niet kan uitvoeren. Deze beperkingen kunnen medische gronden hebben. Een (bedrijfs)arts moet deze vaststellen en in kaart brengen.

Ziekte, verzuim en arbeidskundig handelen
In de praktijk zijn er diverse verzuimsituaties waarin de kennis en kunde van de arbeidsdeskundige van pas komen. Het onderscheid tussen ziek zijn, ziek voelen en ziek melden geeft de arbeidsdeskundige een kader waarbinnen hij kan opereren. Bij verzuim gaat het er om dat de werknemer door beperkingen niet (goed) in staat is om zijn bedongen arbeid te verrichten. Ziekte kan hier een belangrijke rol in spelen. Maar de werknemer kan zich ook ziek voelen en klachten ondervinden, zonder dat daarvoor een aanwijsbare medische reden is. Ook kan hij verzuimen zonder dat hij ziek is en zich ziek voelt. Bij de werknemer spelen er dan blijkbaar andere zaken waardoor hij niet in staat is om te werken.
Als de werknemer niet verzuimt, en zich dus niet ziek meldt, is deze leidraad eveneens van toepassing. Er kunnen wel degelijk beperkingen zijn voor arbeid, waardoor er verzuim dreigt.

Schema ziekte, verzuim en arbeidskundig handelen
De relatie tussen verzuim en ziekte en de mogelijke inzet daarbij van de arbeidsdeskundige zijn in een schema weergegeven. In de werkprocessen zullen de rollen verder worden uitgewerkt. Het schema is hier te vinden.

De leidraad Verzuim en de Wet verbetering poortwachter
Verzuimt de werknemer en maakt hij aanspraak op loondoorbetaling, dan zijn werkgever en werknemer in het kader van de Wet verbetering poortwachter (Wvp) samen verantwoordelijk voor de re-integratie. Zowel binnen als buiten de organiatie moeten zij kijken naar mogelijkheden om het werk te hervatten. Het is in ieders belang dat de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk is. De leidraad verzuim is van toepassing op dit traject, maar ook vóór de Wvp in beeld komt. Voorkomen van verzuim bij individu en organisatie kan namelijk ook een belangrijke taak zijn van de arbeidsdeskundige.