Mantelzorg als re-integratie inspanning
Casus rapportage

Onderzoekskader/aanleiding onderzoek

Private uitvoerder van de ziektewet verzoekt na een jaar ziektewet om volledig arbeidsdeskundig onderzoek spoor 1 en spoor 2.

(Ex-)werknemer is een 60-65-jarige schilder, met eenzijdige werkervaring, die een ziektewetuitkering ontvangt. De Eerstejaars Ziektewet Beoordeling (EZB) heeft plaatsgevonden en op basis van een urenbeperking heeft het UWV geoordeeld dat (ex-) werknemer niet in staat is tenminste 65% van zijn maatmanloon te kunnen verdienen.

Onderzoeksvraag

Wat is het advies voor in te zetten re-integratieactiviteiten spoor 1 en/of spoor 2?

Onderzoek

(Ex-)werknemer is uitgevallen voor zijn eigen werk van schilder als gevolg van fysieke beperkingen. Werknemer ervaart klachten aan zijn houding- en bewegingsapparaat. Werknemer ondervindt hiervan al jaren klachten, maar de klachten zijn dusdanig toegenomen, dat werknemer zich ziek heeft moeten melden. Werknemer heeft onderzoeken en behandelingen ondergaan. De behandelingen zijn gestopt, aangezien die niet de bedoelde verlichting geven. Werknemer gebruikt medicatie.

Daarnaast spelen er klachten als gevolg van de ernstige ziekte van zijn vrouw. Ook hiervoor gebruikt werknemer medicatie. Werknemer heeft veel moeite met de acceptatie en het verwerken van de levensbedreigende aandoening. Werknemer verzorgt zijn partner in de thuissituatie.

(Ex-)werknemer werkte sinds het voorjaar 2013 via een uitzendorganisatie bij een groot schilder- en onderhoudsbedrijf, in de functie van schilder. Werknemer had een uitzendovereenkomst, fase 2 met uitzendbeding¹. Dit dienstverband liep daardoor van rechtswege af op het moment dat verzekerde zich ziekmeldde voor het uitoefenen van zijn eigen werk. Voorafgaande aan dit dienstverband is werknemer bijna 35 jaar rechtstreeks in dienst geweest bij ditzelfde schilder- en onderhoudsbedrijf. Werknemer is door een reorganisatie ontslagen en werd vervolgens via een uitzendbureau weer door dit bedrijf ingeleend.

Momenteel ontvangt werknemer een ziektewetuitkering.

Kort CV

Opleiding: LTS-Schilderen en Veiligheids Checklist Aannemers (VCA).

Werkervaring: vanaf zijn 16 levensjaar altijd als schilder werkzaam geweest.

Overig: geen computervaardigheden.

Mobiliteit: rijbewijs AM / B / E en in bezit van eigen vervoer.

Re-integratiegeschiedenis

Gedurende de eerste 10 tot 12 maanden is er sprake geweest van Geen Benutbare Mogelijkheden (GBM) en heeft de bedrijfsarts aangegeven dat werknemer tijd en rust moet krijgen om te herstellen. Vanaf nazomer 2016 zijn er volgens de bedrijfsarts wel weer benutbare mogelijkheden en zijn de beperkingen van de werknemer in kaart gebracht en vastgesteld d.m.v. een Functionele Mogelijkheden Lijst (FML).

De bedrijfsarts geeft aan dat werknemer geen verbetering verwacht ten aanzien van de fysieke beperkingen. Voor de andere problemen heeft werknemer gesprekken met zijn huisarts. De bedrijfsarts verwacht hiervoor wel verbetering. Een prognose is moeilijk te geven.

Uitgevoerde Onderzoeksactiviteiten AD

• Dossieronderzoek:

  • Spreekuurrapportage bedrijfsarts

  • FML-bedrijfsarts

  • Beoordeling ziektewet

  • Probleemanalyse

• Gesprek met (ex)werknemer

• Gesprek met werkgever als eigen risicodrager ziektewet

• Gesprek met arbodienst/bedrijfsarts als private uitvoerder ziektewet

Visie (ex-)werknemer

(Ex-)werknemer geeft aan dat hij op termijn wel weer zou willen deelnemen aan het arbeidsproces, maar hij weet niet wat hij nog kan op dit moment. Werknemer voelt zich momenteel niet in staat om aan het arbeidsproces deel te nemen of überhaupt te participeren, omdat dit conflicteert met zijn klachten en behandelingen en de (mantel)zorgtaken die hij momenteel vervult. Werknemer geeft aan dat hij naast de beperkingen ook belemmeringen ervaart door zijn opleidingsniveau en eenzijdige werkervaring.

Visie leidinggevende/werkgever van (ex-)werknemer

De werkgever, eigenrisicodrager ziektewet, geeft aan dat (ex-)werknemer altijd goed heeft gefunctioneerd. Werknemer is een vakman. Werkgever heeft echter geen andere passende functies, ook niet bij een (andere) inlener, omdat werknemer fysieke klachten ervaart. Werkgever geeft aan dat de fysieke en mentale klachten van werknemer, in combinatie met het gebrek aan relevante diploma’s en werkervaring, ervoor zorgen dat de arbeidsmarktpositie van werknemer matig is. De (arbeids)mogelijkheden van (ex-) werknemer liggen vooral in functies waarbij geen tot nauwelijks beroepsopleiding voor vereist is en waarbij werknemer geen fysiek zware werkzaamheden hoeft uit te voeren.

Omschrijving van de beperkingen en mogelijkheden (visie bedrijfsarts)

De bedrijfsarts heeft (ex-)werknemer gezien en gesproken en heeft beperkingen vastgesteld.

De beperkingen conform de Functionele Mogelijkheden Lijst zijn als volgt:

Persoonlijk functioneren

(Ex-)werknemer is beperkt ten aanzien van vasthouden en verdelen van de aandacht, (< 30 minuten). Ook is werknemer aangewezen op werk waarbij hij niet wordt afgeleid door activiteiten van anderen; een voorspelbare werksituatie; zonder veelvuldige storingen en onderbrekingen; zonder veelvuldige deadlines of productiepieken; geen hoog handelingstempo vereist is en zonder verhoogd persoonlijk risico.

Sociaal functioneren

(Ex-)werknemer is beperkt ten aanzien van emotionele problemen van anderen hanteren, eigen gevoelens uiten en omgaan met conflicten. Verder geldt dat werknemer is aangewezen op werk waarin hij zo nodig kan terugvallen op directe collega’s of leidinggevenden. Het werk moet geen leidinggevende aspecten bevatten.

Aanpassing aan fysieke omgevingseisen

Trillingsbelasting, namelijk niet blootstellen aan trillingen.

Dynamische handelingen

• werknemer is rechts dominant en lokalisatie van beperkingen = rechts

• werken met toetsenbord en muis, 4 uur per werkdag

• reiken, < 50 cm

• frequent reiken, < uur per werkdag

• frequent buigen, 4 uur p/d

• duwen/trekken 5kg

• tillen/dragen, 5kg

• frequent zware lasten hanteren

• lopen, 15-30 minuten

• lopen tijdens het werk,4 uur p/d

• klimmen, huishoudtrapje

Statische houdingen

• zitten, uur achtereen

• zitten tijdens het werk, 6-8 uur

• staan, 15-30 min.

• staan tijdens het werk, 4 uur p/d

• geknield/gehurkt actief zijn

• gebogen/getordeerd actief zijn

• boven schouderhoogte actief zijn en afwisseling van houding, regelmatig van houding kunnen wisselen

Resultaten Werkplekonderzoek

Niet van toepassing, omdat (ex-)werknemer een fase 1 / 2-overeenkomst met uitzendbeding had. Het dienstverband wordt beëindigd op het moment dat (ex-) werknemer zich ziekmeldt. Er is geen arbeidsrelatie meer.

Resultaten overig onderzoek door AD

Onderzoeksgegevens Spoor 1

Op basis van de verkregen informatie van werkgever/werknemer/bedrijfsarts en het eigen onderzoek kan gesteld worden dat de eigenrisicodrager geen passend werk kan aanbieden aan (ex-)werknemer:

• Op de vestiging van eigenrisicodrager, uitzendbureau:

  • Voor deze functies gelden specifieke opleidings- en kennisniveaus, die verzekerde ontbeert.

  • Voor wat betreft de (openstaande) vacatures op de website heeft verzekerde niet het gewenste niveau of vormt de belastbaarheid een belemmering.

  • De website bestuderende, en na telefonisch overleg met eigenrisicodrager worden onder andere de volgende vacatures aangeboden:

    • administratief medewerker P&O

    • calculator/werkvoorbereider

    • onderhoudsschilder

    • timmerman

    • aanpakker (bouw)

    • elektromonteur

    • installateur

    • monteur dak- en wandbeplating

    • stukadoor

    • deskundig (toezichthouder) asbestverwijderaar

    • enzovoort

Deze zijn op het moment van het arbeidsdeskundig onderzoek niet als passend te beoordelen, gezien de geldende beperkingen van verzekerde.

• Inlener: onderhouds- en schildersbedrijf:

  • Dit bedrijf heeft vervanging geregeld ten tijde van de ziekmelding.

  • Ook heeft de inlener geen verplichting voor wat betreft het aanbieden van passend werk (conform bepalingen vermeld in de Werkwijzer Poortwachter).

Mocht de bedrijfsarts nieuwe inzichten krijgen door verandering in de medische situatie, dan dient de inzet van externe re-integratie opnieuw bekeken te worden. Een medische herbeoordeling wordt geadviseerd, over drie maanden.

Beschouwing en visie van AD

(Ex-)werknemer komt over als een gemotiveerde man, die te kennen geeft dat hij graag weer wil deelnemen aan het arbeidsproces. Werknemer weet niet wat hij nog kan. Werken conflicteert op dit moment met zijn klachten en behandelingen. Daarnaast vraagt de thuissituatie veel aandacht (mantelzorg), aldus werknemer. Werknemer heeft een beperkte opleiding en eenzijdige werkervaring. De (arbeids)mogelijkheden van hem liggen vooral in functies waarbij geen tot nauwelijks een beroepsopleiding vereist is en waarbij werknemer geen fysiek zware werkzaamheden hoeft uit te voeren.

Als gevolg van de fysieke beperkingen is werknemer niet geschikt voor het eigen werk bij de inlener (schildersbedrijf). Werknemer is ook niet geschikt voor ander werk bij de eigen werkgever (uitzendorganisatie). De eigen werkgever kent alleen functies waarbij de fysieke belasting de toegestane belastbaarheid overschrijdt.

Daarnaast spelen er nog andere klachten als gevolg van een privé gerelateerde problematiek. Dit geeft een extra druk op het dagelijkse leven van (ex-)werknemer.

Nu er sinds najaar 2016 sprake is van benutbare mogelijkheden, zal er volgens de geldende regels van de Wet verbetering poortwachter ook gekeken moeten worden naar ander passend werk. Dit zou dan fysiek licht werk moeten zijn. Een traject naar ander werk bij een andere werkgever is geïndiceerd.

In principe zou een werkervaringsplek en/of participatiewerk een prima opstap naar betaald werk zijn: er is dan geen sprake van tijds- en werkdruk en werknemer kan uitproberen waar zijn grenzen liggen. Hiermee kan arbeidsgewenning plaatsvinden en te zijner tijd een eventuele opstart/begeleiding richting loonvormende arbeid.

De belastende privésituatie roept de vraag op of van werknemer gevraagd kan worden deel te nemen aan een traject naar passende loonvormende arbeid al dan niet met behulp van een werkervaringsplek?

Conclusies AD

• Eigen werk; (ex) werknemer is niet meer geschikt voor het eigen werk, dit eigen werk is niet aan te passen.

• Ander werk eigen werkgever; werkgever kan geen andere passende werkzaamheden aanbieden bij de thans geldende beperkingen.

• Ander werk op de arbeidsmarkt; gelet op de beperkingen die de bedrijfsarts heeft vastgesteld, gegevens ziektewet UWV, eigen onderzoek en de privésituatie van de werknemer, kan gesteld worden dat verzekerde nu niet in staat is om loonvormende arbeid te verrichten bij eigen werkgever, dan wel een andere werkgever.

• Gezien de duur van het verzuim en de gegeven beperkingen kan werknemer in theorie in staat geacht worden loonvormende arbeid te verrichten. De privé gerelateerde problematiek is echter van dien aard dat het vraag opwerpt of het ethisch verantwoord is om werknemer nu te belasten met een traject naar ander werk. In deze wordt het verrichten van mantelzorg in de directe omgeving gezien als middel voor het opbouwen van structuur, belastbaarheid en werkritme als de weg naar betaalde arbeid.

Advies en vervolgstappen AD

(Ex-)werknemer is momenteel gebaat bij een arbeidstoeleidingtraject waarbij in eerste instantie voor de mantelzorg wordt gekozen. Dit traject moet worden begeleid/gemonitord en eventueel in de toekomst uitgebreid worden naar een zoektocht naar loonvormende arbeid.

Als de belastbaarheid verder toeneemt, zal er een herziening aan de orde zijn. Er zal dan gekeken kunnen worden naar de re-integratiemogelijkheden. De medische herbeoordeling is over drie maanden.

(Ex-)werknemer is in theorie te re-integreren, maar werknemer heeft weinig tot geen capaciteiten, er zijn minimale arbeidsmogelijkheden. Er kunnen vooralsnog geen functies, vrije bedrijfsleven, worden geduid op arbeidskundige gronden. Werkervaringsbaan en/of participatiewerk is mogelijk, maar deze voert werknemer momenteel al uit in de functie van mantelzorger voor zijn eega.