‘Impact maken voor iedereen in een kwetsbare arbeidsmarktpositie’

Marianne en Vincent hebben in hun jaren bij het AKC een koerswijziging ingezet. ‘Dankzij het stevige fundament van wetenschappelijk onderzoek dat onze voorganger Tjeerd Hulseman heeft opgebouwd, kunnen we nu verder kijken en de kennis van het AKC breed verspreiden’, vertelt Marianne. Gepokt en gemazeld in respectievelijk het Sociaal Domein en de zorg, gingen Vincent en Marianne vijf jaar geleden voortvarend van start. Zo maakte Marianne een verkenningsronde langs de arbeidsdeskundige praktijk. ‘We wilden weten wat zij nodig hadden om de kennis van het AKC in hun dagelijkse praktijk toe te passen, want de groene cahiers stonden redelijk op de planken te verstoffen. De beroepsgroep bleek vooral behoefte aan een vertaling van de wetenschappelijke inzichten naar de uitvoeringspraktijk en praktische handvatten te hebben. Tools, overzichten, handzame lijsten, dat soort zaken.’

Kennisdeling en ketensamenwerking

Het duo maakte er meteen werk van. Er kwam een strategie voor 2022-2026, waarmee het AKC zijn pijlen richt op een brede doelgroep: iedereen die zich inzet voor arbeidsparticipatie. Wijdverbreide kennisdeling, pragmatisme en ketensamenwerking vormen daarvoor de nieuwe wegen. Daarom gaven Vincent en Marianne oude AKC-producten een update en ontwikkelden ze nieuwe informatievormen, zoals factsheets, webinars en een up-to-date website. ‘Dan zie je  welk belangrijk werk het AKC in vijftien jaar tijd heeft verzet,’ aldus Vincent. ‘Ik kwam stukken tegen die nu wat achterhaald lijken, maar ook tijdloze pareltjes waar we nog jaren mee vooruit kunnen, zoals de werkscan. Uiteindelijk willen we voor iedereen in een kwetsbare arbeidsmarktpositie impact maken, dus moet onze informatie laagdrempelig en breed toegankelijk zijn. Dit past in ons multidisciplinaire denken.’

Ruimte voor verschillende geluiden

Dat betekent niet alleen goed luisteren naar de behoefte van de arbeidsdeskundige, maar ook oog hebben voor andere professionals in het werkveld, legt Marianne uit. ‘We werken steeds vaker samen in consortia en richten ons op arbeidsdeskundigen en andere professionals waarmee zij samenwerken. Een voorbeeld is de samenwerking met SAM voor professionals in het sociaal domein.’ Toch is de praktijk niet 100 procent leidend, gaat Marianne verder. ‘Vanuit onze gidsfunctie en ons multidisciplinaire gedachtegoed kijken wij ver vooruit en willen wij maatschappelijke thema’s agenderen die voor de arbeidsdeskundigenpraktijk nog niet altijd voelbaar zijn. Mede dankzij de Programma Advies Commissie is er voldoende ruimte voor verschillende geluiden en kwaliteitsborging en blijft alles goed in balans.’

Uniforme loonwaardebepaling

Behalve handen en voeten geven aan breed gedeelde, makkelijk toegankelijke en gebruikersvriendelijke kennisproducten, heeft het AKC ook de Cursusgids Uniforme Loonwaardenbepaling uitgebracht. ‘Een werkgroep – bestaande uit leden vanuit verschillende organisaties – heeft onder voorzitterschap van Tjeerd Hulsman en met mij als secretaris hard aan gewerkt de totstandkoming ervan’, vertelt Vincent. ‘Een uniforme methode voor loonwaardebepaling vergroot het draagvlak bij werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking met loonkostensubsidie te plaatsen en is een belangrijke stap richting inclusieve arbeidsmarkt. De uniforme loonwaardebepaling heeft een verankering gekregen in de Participatiewet. Met dit project zijn we erin geslaagd om op beleidsniveau te beïnvloeden, wat ook ambitie is van het AKC. Daar mogen we best trots op zijn.’

Inclusieve arbeidsmarkt

Vooruitkijkend naar de toekomst, zien Vincent en Marianne een aantal uitdagingen. Vincent noemt de technologische ontwikkelingen en die van AI in het bijzonder. ‘Als we het dan toch hebben over een inclusieve samenleving, kijk ik met fascinatie en tegelijkertijd argusogen naar de razendsnelle opkomst en ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Deze neemt zo’n vlucht, dat we de gevolgen nog niet volledig overzien. Hoe verhoudt AI zich in deze tot de component personele arbeid? Wie zijn straks nog nodig, wie niet? Hoe kunnen we mensen binnenboord houden?’ Iedereen doet mee, zo luidt niet voor niets de slogan van de NVvA. Het klinkt als een mantra, maar het is volgens Vincent broodnodig in een maatschappij waarin wantrouwen en polarisatie steeds meer de boventoon voeren. De weg naar zo’n inclusieve maatschappij? ‘Een nieuw sociaal zekerheidsstelsel met een vereenvoudigde regelgeving zou een mooie eerste stap zijn.’

Verschuiving status van werk

Marianne sluit zich hier met volle overtuiging bij aan, hoewel zij ook een kanttekening plaatst bij de positie van betaald werk in de toekomst. ‘Jongeren zien werken steeds minder als dé manier om hun idealen te verwezenlijken en hun leven zin te geven. Idealen kunnen ook vorm krijgen in een andere manier van leven, vrijwilligerswerk, reizen of voor anderen zorgen. Die verschuiving van de status van werk zal ongetwijfeld van invloed zijn op de ontwikkeling van de arbeidsmarkt en dus ook het werk van arbeidsdeskundigen en andere professionals op het gebied van arbeidsparticipatie. Ik ben heel benieuwd hoe dit gaat verlopen en welke dynamiek dit teweeg zal brengen.’