Bijzonder Lectoraat Arbeidsdeskundigheid

De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) en het Arbeidskundig Kennis Centrum (AKC) hebben op 1 mei 2016 een arbeidsdeskundig lectoraat opgericht voor vijf jaar, ter ondersteuning van bachelor en masteronderwijs van verschillende studierichtingen en de post HBO-opleiding (inclusief na- en bijscholing) tot arbeidsdeskundige. De instelling van het lectoraat is mede gefinancierd door Instituut Gak. Dit is een vermogensfonds dat subsidie verstrekt aan projecten op de terreinen sociale zekerheid en arbeidsmarktbeleid in Nederland. Het instituut financiert onder meer wetenschappelijk onderzoek en een aantal bijzondere leerstoelen op het terrein van sociale zekerheid aan Nederlandse universiteiten.

Binnen het lectoraat Arbeid & Gezondheid richt bijzonder lector dr. Shirley Oomens zich op kwetsbare werknemers en mensen met arbeidsvermogen die ondersteuning behoeven om aan het werk te gaan (en blijven). Dat betekent een versterking van het onderzoek van het lectoraat Arbeid & Gezondheid en biedt mogelijkheden voor (verdere) verbinding met thema’s binnen het FGGM kenniscentrum HAN SOCIAAL en past in de zwaartepunten Health en Smart Region.

Het kennisdomein van het bijzonder lectoraat

Optimale arbeidsparticipatie en -prestatie zijn van cruciaal belang voor de economie van Nederland en de inzetbaarheid van de beroepsbevolking. Duurzame inzetbaarheid van werkenden is steeds belangrijker in verband met technologische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen (vergrijzing, ontgroening, verkleuring). En voor wie (nog) niet werkt is een duurzame plaats op de arbeidsmarkt ook essentieel. Werk draagt bij aan gezondheid en levert een inkomen op waardoor mensen financieel onafhankelijk worden. Werkgevers, werkenden, overheden, verzekeraars, dienstverleners en professionals in het sociale domein, zorg en onderwijs willen de komende decennia participatie zo verbeteren dat iedereen zijn bijdrage kan leveren op de arbeidsmarkt, ook personen met een (dreigende) beperking. Daar waar een disbalans dreigt of is, is de arbeidsdeskundige bij uitstek degene die in de driehoek mens, werk en inkomen kan adviseren over het voorkomen of herstellen van de disbalans.

Arbeid die aangepast is aan de menselijke maat, ook als sprake is van een (dreigende) beperking borgt optimale arbeidsparticipatie én een inclusieve arbeidsmarkt.

Het Bijzonder Lectoraat Arbeidsdeskundigheid (AD) beoogt om de arbeidsdeskundige en andere aanverwante professionals in staat te stellen zijn taak binnen het domein van arbeidsparticipatie ook in de toekomst naar behoren te kunnen blijven uitvoeren.

Het bijzonder lectoraat draagt via onderzoek en onderwijs bij aan effectief en evidence based handelen van arbeidsdeskundigen en verwante professionals nu en in de toekomst. Hoofddoel is het borgen en ontwikkelen van kennis over optimalisering van participatiemogelijkheden, ook bij mensen met een (dreigende) beperking. Vanuit het bijzonder lectoraat komt er een extra onderzoekslijn, en daarmee inhoudelijke versterking, bij de drie huidige onderzoekslijnen van het lectoraat Arbeid & Gezondheid (duurzame inzetbaarheid professionals, optimale arbeidsparticipatie kwetsbare werkenden, deskundig begeleiden duurzame inzetbaarheid).

Doelen van het lectoraat

Het Bijzonder Lectoraat AD zal zich focussen op het verzorgen van onderwijs en ontwikkeling en implementatie van methoden en werkwijzen op onderstaande thema’s:

  • Het aanpassen van functies aan de belastbaarheid van de mens voor een optimale individuele arbeidsprestatie;
  • Het versterken van de individuele mogelijkheden om te blijven voldoen aan de snel veranderende arbeidseisen;
  • Het aanpassen van werkprocessen aan de mogelijkheden van mensen en optimale arbeidsprestatie en arbeidsparticipatie;
  • Het innoveren van de arbeidsmarkt en het creëren van een nieuw arbeidsaanbod passend bij de individuele belastbaarheid van de mens;
  • Het individueel adviseren over preventieve acties gericht op het behoud van een optimale en duurzame belastbaarheid.

Afgeleid vanuit de drie domeinen waarop lectoraten actief zijn (Beroepspraktijk en maatschappij, Onderwijs en professionalisering, Kennisontwikkeling) is het doel voor het Bijzonder Lectoraat AD: Zorg dragen voor de ontwikkeling, samenhang en uitvoering van praktijkgericht onderzoek in het arbeidsdeskundig domein, uitgaande van de strategische speerpunten van de organisaties die het Bijzonder Lectoraat AD dient, teneinde invulling te geven aan innovatie, kennisontwikkeling en kenniscirculatie in onderwijs en de beroepspraktijk.

Taken van het lectoraat

Het Bijzonder Lectoraat AD (lector en (postdoc)onderzoeker) verricht praktijkgericht onderzoek, levert een bijdrage aan onderwijs die een brede verspreiding kent en erkenning krijgt onder arbeidsdeskundigen, arbeidsdeskundigen in opleiding, bacheloropleidingen, masteropleidingen, en andere relevante beroepsgroepen.

Het Bijzonder Lectoraat AD draagt bij aan zowel de belangen van arbeidsdeskundigen als aan de inhoudelijke versterking van de HAN op het gebied van Arbeid & Gezondheid (binnen het zwaartepunt ‘Health’ van de HAN).

De lector in beeld

Dr. Shirley Oomens is per 1 juni 2017 benoemd tot bijzonder lector. Zij heeft haar ambt aanvaard met het uitspreken van de intreerede:
'Organiseren van de inclusieve arbeidsmarkt: arbeidsdeskundige handvatten voor werkgevers'.

Dr. Shirley Oomens heeft via onderzoek en onderwijs bijgedrageb aan het ‘evidence based’ handelen van arbeidsdeskundigen. Het lectoraat werk intensief samen met het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC) en de NVvA. ‘We willen dat meer mensen, met en zonder een arbeidshandicap, duurzaam aan de slag zijn in een reguliere werksetting. Dat vraagt om aanpassing van organisaties en mensen. Arbeidsdeskundigen hebben veel expertise op dit vlak. Het lectoraat wil die expertise beter voor het voetlicht brengen, ook bij werkgevers. Dat doen we door bewezen kennis aan te reiken over wat wel en niet werkt als je inzetbaarheid en werkhervatting wilt bevorderen.’

De lector gebruikt het lectoraat gebruiken om de positie van de arbeidsdeskundige goed voor het voetlicht te brengen. Ze pleit voor een andere rol voor de arbeidsdeskundige bij werkhervatting en preventie. Een rol aan de voorkant van het traject als sparringpartner van werkgevers waar het de gezondheid van werknemers betreft, in plaats van aan de achterkant.

Dr. Shirley Oomens is geen onbekende in de wereld van mens, werk en inkomen. Ze promoveerde in 2005 aan de Radboud Universiteit Nijmegen met haar onderzoek naar de determinanten van psychische ongezondheid in de algemene Nederlandse bevolking. Daarna was ze universitair docent aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit. Sinds 2007 heeft ze veel praktijkgericht onderzoek gedaan op het thema werkhervatting van mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid. Van 2007 tot 2010 werkte ze als onderzoeker/adviseur bij TNO Kwaliteit van leven (afdeling arbeidsparticipatie). Naast het doen van onderzoek heeft Shirley Oomens veel onderwijs gegeven in methoden van onderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen, de Tilburgse School voor Politiek en Bestuurskunde (Tilburg University) en sinds 2013 aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.

Verbinding met de beroepsgroep

Het lectoraat heeft een nauwe relatie met de beroepsgroep arbeidsdeskundigen. De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen en het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum borgen de koppeling met de arbeidsdeskundige praktijk. Dit is van groot belang, aldus Shirley Oomens: ‘Bij het ontwikkelen van kennis is het cruciaal dat arbeidsdeskundigen, maar ook aanverwante professionals die opereren op het gebied van arbeidsparticipatie en werkhervatting, direct betrokken zijn. Zij moeten de kennis immers in hun dagelijkse werk gaan implementeren.’

Totstandkoming van het lectoraat

In 2016 is bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen het Bijzonder Lectoraat Arbeidsdeskundigheid, als onderdeel van het Lectoraat Arbeid & Gezondheid, van start gegaan. Het lectoraat zal via onderzoek en onderwijs bijdragen aan effectief en evidence based handelen van arbeidsdeskundigen en verwante professionals. Hoofddoel is het borgen en ontwikkelen van kennis over optimalisering van participatiemogelijkheden, ook bij mensen met een (dreigende) beperking. Het lectoraat wordt mogelijk gemaakt door Instituut GAK.

In een proces van twee jaren hebben NVvA en AKC een visie op het lectoraat ontwikkeld, een financier aangezocht en profielen gemaakt voor een hogeschool en een lector. Na een positief eerste besluit van de financier, hebben ter oriëntatie gesprekken plaatsgevonden met vier hogescholen.

Wij hebben de hogescholen gevraagd om te beschrijven wat zij denken te kunnen realiseren na vier jaar arbeidsdeskundig lectoraat. Op basis van de profielen van de hogescholen en de plannen die zij aan ons hebben voorgelegd hebben de Programmaraad AKC en de besturen AKC en NVvA een keuze gemaakt om door te gaan met de Hogeschool Arnhem en Nijmegen.

Kort samengevat zijn de voordelen van de HAN: de huidige onderzoeklijnen van het lecotraat Arbeid & Gezondheid, de focus op het verbeteren van professioneel vakmanschap, het brede aanbod van relevante bachelor opleidingen, de stevige onderzoektraditie met een duidelijke nationale, maar ook internationale bekendheid. Samen vormen dit de beste condities om binnen vier jaar zichtbare resultaten neer te zetten met het arbeidsdeskundig lectoraat.

Project Duurzaam Werk(t): samenwerking tussen NVvA, AKC en HAN

Het project ‘Duurzaam Werk(t)’ gaat de komende drie tot vijf jaar onderzoek doen naar de factoren die bijdragen aan duurzame arbeidsplaatsingen van werknemers (met een beperking) in een (reguliere) werksetting.

Doel van het project is inzicht verwerven in welke factoren bijdragen aan duurzame arbeidsplaatsingen van werknemers (met een arbeidshandicap) in een (reguliere) werksetting en de manier waarop de inzet van arbeidsdeskundigen hierin kan bijdragen.

De komende 3 tot 5 jaar worden de plaatsingen van arbeidsgehandicapten bij de geselecteerde werkgevers gevolgd en ondersteund met monitoring door arbeidsdeskundige expertise. Streven is per arbeidsmarktregio 30-45 werkgevers te volgen met minimaal 45 werknemers (met een arbeidshandicap). Via een longitudinaal onderzoek wordt de duurzaamheid van de loopbanen van werknemers (met een arbeidshandicap) gevolgd.

Duurzaam Werk(t) in Zuid-Kennemerland & IJmond

Wervingsbrief deelnemers

TERUG NAAR kenniscentrum

Inhoud van het dossier