Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek: Kennis waar je in de praktijk iets aan hebt

“De rode draad bij onze onderzoeken is dat wij arbeidsdeskundigen er vanaf de start bij betrekken”, zegt lector Arbeidsdeskundigheid Shirley Oomens. “Op die manier ontwikkelen wij kennis en producten die goed aansluiten op de dagelijkse uitvoeringspraktijk.” Die betrokkenheid begint met het uitvragen welke thema’s en vraagstukken relevant zijn voor de dagelijkse praktijk van arbeidsdeskundigen. Vervolgens wordt de beroepsgroep regelmatig betrokken bij het verzamelen van data, bijvoorbeeld door input te vragen op de meetinstrumenten of producten, of door te reflecteren in focusgroepen op de (tussentijdse) resultaten. Ook zijn er arbeidsdeskundigen die in begeleidingscommissies meedenken over onze onderzoeken en de opbrengsten ervan voor de arbeidsdeskundige praktijk. Shirley Oomens: “Implementatie van kennis en resultaten vindt niet alleen aan het einde van een project plaats, maar in elke fase van het onderzoek. Zodra het kan, delen we de resultaten van onderzoeken met de beroepsgroep. We geven bijvoorbeeld presentaties op de NVvA-congressen, plaatsen artikelen in AD Visie, geven workshops en lezingen.” Uiteindelijk monden de onderzoeken uit in handreikingen of andere praktisch toepasbare producten die onder meer via de AD Academie hun weg vinden naar de arbeidsdeskundigen. “Samen met het werkveld kennis ontwikkelen die bijdraagt aan wat de praktijk nodig heeft. Voor en door arbeidsdeskundigen. Dit is onze visie. Daarom staan we zo dicht mogelijk bij de praktijk.”

Voorbeelden

Deze zogeheten valorisatie of kennisimplementatie komt tot uitdrukking in alle onderzoeken van het lectoraat. Een goed voorbeeld daarvan is ‘De mentaal gezonde zaak’, een onderzoek gericht op werkbehoud van werknemers met veelvoorkomende psychische klachten.

“Met input van arbeidsdeskundigen is een handleiding over werkbehoud ontwikkeld die leidinggevenden kunnen gebruiken om tijdig te signaleren en ingrijpen. Naast deze handleiding is er een aanvullende werkwijzer voor arbeidsdeskundigen om de handleiding bij werkgevers te introduceren en te implementeren. Deze zal de positie van de arbeidsdeskundige en het arbeidsdeskundig handelen in het preventiedomein versterken.” De handleiding is in pilots door arbeidsdeskundigen in de praktijk gebracht en momenteel vindt – ook weer met arbeidskundigen – een evaluatieonderzoek plaats.

Ook ‘Duurzaam Werk(t)’, het meerjarig AKC-onderzoekstraject naar de factoren die duurzame plaatsingen voor mensen met een arbeidsbeperking bevorderen, komt door en voor arbeidsdeskundigen tot stand. Het onderzoek volgt in drie arbeidsmarktregio’s mensen met een arbeidsbeperking die geplaatst zijn bij reguliere werkgevers. “In alle arbeidsplaatsingen die wij volgen is een arbeidsdeskundige gekoppeld aan de werknemer en de werkgever. Zij zetten hiervoor hun arbeidsdeskundige expertise in, en doen tegelijkertijd extra ervaring op met het adviseren van werkgevers bij het duurzaam aan het werk houden van mensen met een arbeidsbeperking. Deze ervaringen worden ook weer teruggekoppeld naar ons en de beroepsgroep.”

Onderwijs

Naast onderzoek en de beroepspraktijk is onderwijs de derde pijler van de HAN. “De kennis die via onderzoek is opgedaan, moet niet alleen bij arbeidsdeskundigen terechtkomen, maar ook bij werkgevers, leidinggevenden en HR-managers. Daarom is het belangrijk dat resultaten van het onderzoek ook hun weg vinden in het bredere onderwijs”, stelt Etty Wielenga-Meijer, hoofddocent en onderzoeker op het gebied van inclusie en duurzame inzetbaarheid aan de HAN. Zij implementeert de onderzoekskennis in lesprogramma’s voor zowel toekomstige als huidige HR-managers, adviseurs duurzame inzetbaarheid, managers en bedrijfskundigen. Dit gebeurt onder meer in minors, vol- en deeltijd masters, deeltijd bachelors, post hbo leergangen en via in company trainingen. “Het is belangrijk om de kennis over inclusiviteit onder al deze doelgroepen te verspreiden en daarbij ook de toegevoegde waarde van de arbeidsdeskundige te onderstrepen. Vaak willen werkgevers wel, maar zien ze niet zo snel de mogelijkheden.” Dat wordt onderstreept door het feit dat 80 procent van de ondernemingen nog niet inclusief is. “Er is dus echt nog een wereld te winnen. Daarom is het opleidingstraject zo belangrijk. Voor arbeidsdeskundigen, maar ook voor (toekomstig) HRM-managers of leidinggevenden. We kijken hoe onze producten kunnen bijdragen aan het creëren van bewustzijn. Dat werkgevers weten aan welke knoppen ze kunnen draaien om die duurzame plekken te realiseren. Arbeidsdeskundigen kunnen hierin een adviserende rol spelen. Een van de belangrijkste boodschappen die ik in het onderwijs wil overbrengen is: ieder mens is waardevol en er zijn veel tools en mogelijkheden om mensen aan het werk te krijgen en duurzaam aan het werk te houden. Dat stukje bewustzijn wil ik bij mensen creëren.”