Alles voor de arbeidsdeskundige
Uit een recent adviesrapport van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) blijkt dat we leven in een “hypernerveuze samenleving”, waarin prestatiedruk, versnelling en individualisme door zijn geslagen. Deze situatie leidt tot een stijgende mentale druk op burgers, maar ook op werkenden. Voor arbeidsdeskundigen, HR-professionals en anderen in het domein van gezondheid en arbeid is het tijd om stil te staan bij de betekenis en impact van ‘lege tijd’ op werkvloer en organisatie.
Mentale druk en maatschappelijke gevolgen
De RVS waarschuwt dat steeds meer mensen uitvallen met burn-outklachten of worstelen met psychische klachten. De kosten voor de samenleving lopen op tot circa 18 miljard euro per jaar. Volgens het rapport “leven we in een ‘hypernerveuze samenleving’” waarin overal de verwachting is om beter en sneller te presteren.
De huidige aanpak — gericht op het individu via mindfulness, trainingen, zelfhulp — is volgens de RVS “dweilen met de kraan open”. Dit betekent dat de focus versterkt moet verschuiven van individuele interventies naar structurele maatregelen op team-, organisatie- en systeemniveau.
Betekenis van lege tijd voor arbeidspraktijk
Lege tijd — momenten waarin niets hoeft — wordt door de Raad aangedragen als tegenwicht tegen hoge werkdruk. In de werkomgeving zou dat kunnen betekenen: minder administratiedruk, expliciete pauzemomenten, rust in communicatieprotocollen (bijv. geen verwachtingen van directe reactie buiten werktijd) of het instellen van ‘recht om onbereikbaar te zijn’.
Voor HR en arbeidsdeskundigen betekent dit een opgave: hoe structureer je werkprocessen en -cultuur zodat medewerkers ademruimte ervaren? En hoe veranker je maatregelen zó dat ze niet ervaren worden als extra druk maar als noodzakelijke basis voor duurzame inzetbaarheid?
Stappen richting implementatie
-
Organisatiecultuur herijken: bespreek met leidinggevenden welke normen van snelheid en beschikbaarheid realistisch zijn.
-
Tijd inruimen: bouw bewust ‘lege tijd’ in — bijvoorbeeld door blokkades in agenda’s of stiltemomenten.
-
Beleid vastleggen: formaliseer het recht op onbereikbaarheid buiten werktijd of minimaliseer administratieve afleiding.
-
Monitoring en evaluatie: meet medewerkerstevredenheid, burn-outindicatoren en verzuim vóór en na invoering.
Met deze stap naar ‘meer rust’ kan een eerste bijdrage geleverd worden aan een meer ontspannen arbeidsomgeving, waarin mensen weer ademruimte ervaren en hun gezondheid behouden.
Lees het volledige artikel op de website van NOS.