Van kennisbehoefte naar toepasbare, wetenschappelijk onderbouwde kennis

De kennisagenda van het AKC

Via het professionaliseren van het arbeidsdeskundig vak duurzame arbeidsparticipatie bevorderen. En op die manier een bijdrage leveren aan het hogere doel ‘iedereen naar vermogen aan het werk’. Dat is in het kort waar het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC) naar streeft. Het AKC doet dat onder andere door ervoor te zorgen dat wetenschappelijk onderzoek aansluit bij de dagelijkse praktijk van arbeidsdeskundigen. Dat klinkt heel mooi, maar hoe doe je dat? Hiervoor gebruikt het AKC een kennisagenda. Directeur Marianne Holleman en programmamanager Vincent Braun geven tekst en uitleg. Marianne: ‘We werken geen vaststaand programma af, maar actualiseren onze kennisagenda continu. Daardoor kunnen we snel anticiperen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en met impact op werk.’ Vincent vult aan: ‘Hierdoor kan het AKC als kenniscentrum flexibel opereren.’

Behoefte van de doelgroep in kaart

Het AKC maakt bij de ontwikkeling van kennis gebruik van een kenniscyclus. ‘Om ervoor te zorgen dat het onderzoek van het AKC aansluit bij de dagelijkse praktijk van arbeidsdeskundigen, moet je natuurlijk weten wat er speelt’, vertelt Marianne. ‘Onze kenniscyclus start dan ook bij de behoefte van de doelgroep. In de tweejaarlijkse ledenenquête van de NVvA vragen we arbeidsdeskundigen daarom concreet naar hun kennisbehoefte. Zo horen we direct van onze doelgroep wat zij nodig hebben.’ ‘Er zijn ook thema’s die in de praktijk nog niet zo spelen, maar die wij wel belangrijk vinden’, vult Vincent aan. ‘Ontwikkelingen in de samenleving en op de arbeidsmarkt die straks grote invloed hebben op het werk van arbeidsdeskundigen. Denk aan technologisering en maatwerk voor de cliënt. Wij vinden het belangrijk de invloed van die ontwikkelingen nu al te onderzoeken.’

Relevant voor en toepasbaar in de praktijk

‘Op basis van de uitkomsten van de ledenenquête en actuele ontwikkelingen en signalen stellen we een longlist op voor de kennisagenda’, licht Marianne toe. ‘We beoordelen de vragen met onze Programma Advies Commissie, zodat alleen de pure kennisvragen overblijven. Vragen naar bijvoorbeeld informatie of positiebepaling filteren we er op die manier uit.’ Het volgende criterium is dat van relevantie. Vincent: ‘We zoeken aansluiting bij ons onderzoeksprogramma Professionalisering Arbeidsdeskundig handelen. De belangrijkste vragen: is het onderzoek relevant voor arbeidsdeskundigen en is het vertaalbaar naar de uitvoeringspraktijk? Als het antwoord op een van die vragen nee is, houdt het eigenlijk meteen op.’

Aansluiten bij lopend onderzoek

Kennisvragen die overblijven, worden vervolgens op nog twee criteria getoetst. Vincent vertelt: ‘De Programma Advies Commissie gaat na of de vragen niet al onderzocht zijn of bij andere kenniscentra op de onderzoeksagenda staan. Is dit wel het geval, dan bekijken we of we de beschikbare kennis kunnen laten vertalen naar de arbeidsdeskundige praktijk. Of we gaan na of we bij lopende onderzoeken kunnen aansluiten.’ Marianne vult aan: ‘Is de vraag nog niet onderzocht, dan beoordelen we of wetenschappelijk onderzoek de vraag kan beantwoorden en, zo ja, met wat voor type onderzoek dan. Tot slot bepalen we welke kennisvragen prioriteit hebben.’

Kennisagenda als levend document

De vragen die overblijven, vormen samen de kennisagenda. Op basis daarvan krijgen universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen een uitnodiging om een onderzoeksvoorstel te formuleren. Marianne benadrukt dat de kennisagenda een levend document is. ‘Het is géén vast programma dat we afwerken. We verzamelen alle mogelijke onderzoeksvragen en vullen het document continu aan. Daardoor kunnen we ook snel acteren als er grote ontwikkelingen zijn.’

Nieuw: open subsidieoproep

Een nieuwe aanvulling op het onderzoeksprogramma van het AKC is de open subsidieoproep, vertelt Vincent enthousiast. ‘We hebben in het najaar van 2021 voor het eerst een open subsidieoproep gedaan. Daarin nodigden we onderzoekers uit om zelf een onderzoeksvoorstel in te dienen. Een mooie aanvulling op onze reguliere aanpak, waarin wij met een onderzoeksvraag de boer op gaan. We hopen dat onze kennisagenda hierdoor breder gevoed wordt. En dat er thema’s onderzocht worden die tot nu toe buiten ons zicht bleven. Ook bij onderzoeksvoorstellen staat de relevantie voor en toepasbaarheid in de arbeidsdeskundige praktijk voorop. In de eerste maanden van 2022 kunnen we hier meer over vertellen.’

Kennis ontwikkelen, verzamelen en verspreiden

‘Door de AKC-kennisagenda op deze manier vorm te geven en continu te blijven ontwikkelen, heeft ons onderzoek toegevoegde waarde voor het werkveld’, besluit Marianne. ‘Toepasbare kennis ontwikkelen, verzamelen en verspreiden. Daar ligt onze ambitie. Daarna is het aan de beroepsgroep en partijen als UWV en arbodienstverleners om de kennis daadwerkelijk te implementeren en in de praktijk toe te passen.’

Komende onderzoeken

De komende periode starten de volgende onderzoeken vanuit de onderzoeksagenda:

Samen Beslissen.
Overzichtscahier waarin richting wordt geboden in welke situatie welke methode of instrument het beste kan worden aangepast. Vanuit de kennisvraag: Hoe kan de arbeidsdeskundige methodisch en beargumenteerd het arbeidsvermogen vaststellen en de voorwaarden bepalen waaraan werk en werkomgeving moeten voldoen met het oog op duurzame arbeidsparticipatie?

Bij de arbeidsdeskundige beroepsgroep wordt opgehaald welke vraagstukken zij hebben als gevolg van digitalisering en technologische ontwikkelingen.