Alles voor de arbeidsdeskundige
Sinds 1 januari 2025 is de handhaving op schijnzelfstandigheid in Nederland flink aangescherpt. Dat heeft directe gevolgen voor de arbeidsmarkt, vooral voor zzp’ers in sectoren zoals de zorg en kinderopvang. Wat is er precies veranderd, en wat merken zelfstandigen en opdrachtgevers hiervan in de praktijk? Dat onderzoekt Metro.
Minder starters, meer stoppers
Het aantal zzp’ers is in het eerste kwartaal van 2025 nagenoeg gelijk gebleven. Toch valt op dat er een sterke toename is van het aantal stoppers, en een daling van het aantal starters. In vergelijking met april 2024 stopten bijna 25 procent meer zelfstandigen, terwijl er bijna 20 procent minder bij kwamen.
Vooral in sectoren als kinderopvang en zorg is deze ontwikkeling zichtbaar. De onzekerheid rondom regelgeving en mogelijke financiële risico’s zorgt ervoor dat veel mensen (tijdelijk) afhaken.
Scherpere controle op arbeidsrelaties
Sinds begin dit jaar kijkt de Belastingdienst kritischer naar de feitelijke arbeidsrelatie tussen opdrachtnemer en opdrachtgever. Formeel worden er nog geen boetes uitgedeeld, maar organisaties kunnen wél te maken krijgen met naheffingen als blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.
Werkgevers en intermediairs zoeken naar juridische zekerheid, zeker nu de Belastingdienst de bestaande wetgeving actiever handhaaft. Volgens Metro concluderen veel kleinere zorgorganisaties na juridisch advies dat inzet van zzp’ers onder voorwaarden nog steeds mogelijk is.
Sectoren onder druk
In de kinderopvang leidde de verminderde inzet van zzp’ers in het eerste kwartaal tot oplopende werkdruk. Het ziekteverzuim liep op tot bijna 10 procent. Vanaf maart komt daar langzaam weer beweging in: organisaties durven zzp’ers opnieuw in te zetten, vaak met behulp van duidelijke contracten en werkafspraken.
Ook in de zorg blijven zelfstandigen hard nodig. Ondanks pogingen om meer vaste medewerkers aan te trekken, blijft de arbeidsmarkt krap. Zzp’ers blijven cruciaal om roosters rond te krijgen.
Juridische uitspraken zorgen voor onzekerheid
De recente uitspraak van de Hoge Raad in het zogenaamde Uber-arrest maakt duidelijk dat de beoordeling van een arbeidsrelatie sterk afhangt van de context. Twee mensen kunnen hetzelfde werk doen, waarbij de een als werknemer wordt aangemerkt en de ander als zelfstandige. Dit benadrukt hoe complex en gevoelig het onderscheid blijft.
Balans zoeken tussen flexibiliteit en zekerheid
Voor arbeidsdeskundigen en HR-professionals ligt hier een belangrijke uitdaging. Hoe blijf je flexibel in je personeelsbeleid, zonder juridische risico’s te lopen? En hoe zorg je dat je organisatie aantrekkelijk blijft voor talentvolle professionals – vast én flexibel?
Het is duidelijk dat de regels rondom zzp-schap in beweging zijn. Goed werkgeverschap vraagt om kennis van de actuele wet- en regelgeving én om heldere communicatie met zelfstandigen.