SCP: in Nederland nauwelijks verdringing op arbeidsmarkt

De onderzoekers vinden geen aanwijzingen voor verdringing tussen ouderen en jongeren, tussen hoog- en laagopgeleiden en vaak ook niet door migranten. Dit betekent niet dat er helemaal nooit sprake is van verdringing. Mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt kunnen er wel mee te maken hebben. Zijzelf geven ook aan verdringing te ervaren, maar dit niet het meest prangende probleem te vinden.

Angst voor baanverlies
Uit het onderzoek van de planbureaus blijkt dat de angst die mensen aan de onderkant ervaren om hun baan te verliezen (om wat voor reden dan ook), voor hen een groter probleem is: zij merken dat het lastig is om werk te vinden en om dat te houden. Verder blijkt uit het onderzoek dat ouderen en jongeren elkaar niet lijken te verdringen. Zij beschikken over andere vaardigheden en vullen elkaar juist aan op de arbeidsmarkt. Er zijn ook geen aanwijzingen dat laagopgeleiden worden verdrongen door hoger opgeleiden die structureel onder hun niveau werken. Integendeel, de vraag naar hoogopgeleiden stijgt sterker dan het sterk gestegen aanbod. Tot slot leidt de instroom van migranten ook zelden tot negatieve effecten op de werkgelegenheid en lonen en soms zelfs tot positieve effecten. Migranten doen vaak ander werk dan ingezetenen en zijn daardoor vaker aanvullend dan vervangend. Ook doen ze soms werk dat ingezetenen niet willen doen.

Onderkant arbeidsmarkt
Verdringing kan wel spelen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Daar zijn aanwijzingen voor (tijdelijke) verdringing door laagopgeleide migranten en tijdens een recessie door mensen met een hoger opleidingsniveau. Activerend arbeidsmarktbeleid zorgt vooral voor verdringing tussen werkzoekenden onderling. Uit het onderzoek blijkt dat vooral in een periode van laagconjunctuur, als er weinig nieuwe vacatures bij komen, een toename van het aantal werkzoekenden tot verdringing kan leiden.

Verdringing op de arbeidsmarkt, beschrijving en beleving, SCP, 31 oktober 2018